چکیده:
تعاون و همکاری از ویژگیهای برجسته جامعه اسلامی است، اما این ویژگی در مفهوم منطقهای و بینالمللی خود نیازمند بررسی بیشتری است.
نگارنده در این نوشتار تحقق چنین همکاری بینالمللی را منوط به وجود شرایطی میداند که از جمله آنها برخورداری از توانایی کافی، وجود فضای
اعتماد متقابل و وجود عرصهها و اهداف مشترک میباشد.
انگیزههای دینی و معنوی و مصلحت همگان از خاستگاه این همکاری است و رواج روحیه مادی گرایی و جهانیسازی که نمود کامل مرحله
پیشرفته سرمایه داری است از موانع همکاری و همیاری آن به شمار میرود. در پایان، برخی از ابعاد مختلف همکاری و تعاون در اسلام بررسی شده
است.
خلاصه ماشینی:
"خاستگاههای همیاری و تعاون: با توجه به آنچه گفته شد، میتوان برای همیاری، خاستگاههای زیر را برشمرد: الف: خاستگاههای دینی: که به گمان ما کلیترین خاستگاه به شمار میرود؛ زیرا همه ادیان و به ویژه دین اسلام، آنچنان که روشن است و ما اشاره گذرایی به آن خواهیم داشت، به همکاری و تعاون فرا میخوانند و نوید پاداش اخروی فراوان و انعکاس آن بر زندگی دنیایی میدهند؛ خود اسلام نیز، ایده عدالت اجتماعی خود را بر دو نکته، یعنی همیاری و تعادل میان سطح زندگی افراد جامعه که هر دو به همکاری و تعاون میانجامد، استوار کرده است.
موانع همکاری و همیاری: با توجه به آنچه بیان شد، موانع راه نیز که مهمترین آنها دو مانع زیر است روشن گردید: 1ـ رواج روحیه ماده گرایی، دیدگاههای فردی و ادبیات استثمار و طمعورزی و لذت پرستی هرچه بیشتر و تحقق برتری به هر وسیله و قیمت حتی به بهای لگدمال ساختن دستاوردهای دیگران و مکیدن خون ملتها و چپاول و غارت نعمتهای خدادادی آنها؛ چیزی که امروزه در مورد بسیاری از امکانات و تواناییهای کشورهای استعماری که عظمت و شکوه کنونی خود را بر دریایی از خون ملتها بنا کرده اند، شاهد هستیم.
نکته دوم: تحکیم و تقویت انگیزهها متون اسلامی همواره بر فطرت انسانی انگشت گذاشته و همه احکام دینی در هماهنگی با این فطرت، قرار دارند؛ نظام تربیتی و عبادی و دیگر نظامات مربوط به زندگی بشری در اسلام بر این جنبه تأکید نموده و در راستای تقویت آن تلاش میکنند؛ همچنین نظام معرفتی جملگی بر بدیهیات فطری استوار گشته و نظام تشریع نیز در جهت ایجاد تعادل و برقراری عدالت در تحقق نیازهای فطرت، حرکت کرده و در نظام اخلاقی اسلام، به صورت بسیار باشکوهی، تجلی پیدا میکند و اینها همه، به تقویت انگیزههای فطری همکاری و همیاری در گستردهترین عرصهها میانجامد."