چکیده:
مقدمه: هدف پژوهش حاضر تعیین میزان شیوع اختلالهای روانی در دانشآموزان دبیرستانی شهرستان رفسنجان در سال تحصیلی 81-1380 و همچنین بررسی ارتباط میان عوامل جمعیت شناختی با اختلالهای روانی بود. مواد و روشکار: در این بررسی از میان جمعیت دانشآموزان دبیرستانی شهرستان رفسنجان، 830 نفر به روش نمونهگیری خوشهای- چند مرحلهای انتخاب و پرسشنامهی SCL-90-R به عنوان ابزار بررسی سلامت روان و غربالگری اختلالهای روانی بر روی آنها و سپس پرسشنامه فرم ثبت علایم برپایهی ملاکهای DSM-IV بر روی موارد مشکوک به بیماری توسط روانپزشک اجرا گردید. به منظور تعیین نمرهی برش پرسشنامهی یادشده، 120 نفر (3 خوشهی 40 نفری) توسط روانپزشک، مصاحبه و ارزیابی شدند. با توجه به نقطهی برش 63، تعداد 176 نفر از 830 نمونه مورد ارزیابی نمرهای بالاتر از نمرهی برش بهدست آوردند که از این تعداد 17 نفر بر اساس مصاحبهی بالینی روانپزشک سالم تشخیص داده شدند و 21 نفر نیز با وجود چندین بار مراجعه امکان مصاحبه با آنها فراهم نگردید. از این رو با 138 نفر مصاحبه انجام شد و با تأیید روانپزشک تشخیص گذاشته شد. یافتهها: این پژوهش نشان داد که میزان شیوع کلی اختلالهای روانی در نمونهی مورد بررسی 6/16% (در دختران 6/21% و در پسران 6/10%) بوده است. اختلالهای اضطرابی و خلقی با شیوع 4/8% و1/4% شایعترین اختلالهای روانی بودند. نتیجهگیری: اختلالهای روانی در دانشآموزان دبیرستانی شهرستان رفسنجان شایع است و بین متغیرهای جنس، سابقهی اختلال روانی، طلاق، مصرف مواد در اعضای خانواده و نوع مسکن با اختلالهای روانی دانشآموزان ارتباط معنیدار وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"میزان شیوع اختلالهای شبهجسمی در دانشآموزان مورد بررسـی 3/2% بـود که ایـن میـزان جدول3- توزیع فراوانی آزمودنیهای پژوهش برحسب اختلالهای روانی (آزمون SCL-90-R و مصاحبهی بالینی روانپزشکی) و جنس تشخیص براساس طبقهبندی DSM-IV جنسیت کل (830=n) دختران (453=n) پسران (377=n) فراوانی(%) فراوانی(%) فراوانی(%) اختلالهای اضطرابی اختلال اضطراب منتشر اختلال وسواسی ـ جبری اختلال ترس مرضی خاص اختلال ترس مرضی اجتماعی اختلال هراس همراه با گذر هراسی اختلال اضطرابی- بهگونهای دیگر مشخص نشده 14 (1/3) 9 (2) 10 (2/2) 9 (2) 2 (4/0) 3 (7/0) 11 (9/2) 5 (3/1) 2 (5/0) 5 (3/1) - (-) - (-) 25 (3) 14 (7/1) 12 (4/1) 14 (7/1) 2 (2/0) 3 (4/0) جمع اختلالهای اضطرابی 47 (4/10) 23 (1/6) 70 (4/8) اختلالهای شبه جسمی اختلال جسمانی سازی اختلال تبدیلی 11 (4/2) 6 (3/1) 2 (5/0) - (-) 13 (6/1) 6 (7/0) جمع اختلالهای شبه جسمی 17 (7/3) 2 (5/0) 19(3/2) اختلالهای خلقی اختلال افسردگی اساسی اختلال افسرده خویی اختلال افسردگی- بهگونهای دیگر مشخص نشده 14 (1/3) 3 (7/0) 10 (2/2) 6 (6/1) - (-) 1 (3/0) 20 (4/2) 3 (4/0) 11 (3/1) جمع اختلالهای خلقی 27 (6) 7 (9/1) 34 (1/4) اختلالهای تطابق اختلال تطابق همراه با خلق افسرده اختلال تطابق همراه با ویژگی اضطراب 3 (7/0) 2 (4/0) - (-) 3 (8/0) 3 (4/0) 5 (6/0) جمع اختلالهای تطابق 5 (1/1) 3 (8/0) 8 (1) اختلال شخصیت ضد اجتماعی - (-) 2 (5/0) 2 (2/0) اختلال تیک گذرا 1 (2/0) 2 (5/0) 3 (4/0) صرع بزرگ* 1 (2/0) 1 (2/0) 2 (2/0) جمع کل اختلالهای روانی و صرع 98 (6/21) 40 (6/10) 138 (6/16) * تشخیص صرع بزرگ جزء طبقات تشخیصی DSM-IV نیست اما با توجه به وجود دو مورد از این بیماری در بررسی حاضر در محاسبه گنجانیده شده است.
یافتههای این پژوهش با یافتههای پژوهشهای یعقوبی، نصراصفهانی 1- Weissman 2- Mayers 3- Harding 4- Vazquez-Barquere5- Feratze 6- Barbarece7- Hoeper 8- Nycz 9- Cleary 10- Regier11- Golderg 12- Medianos 13- Stefanis 14- Madianou15- Barrett 16- Oxman17- Gerber 18- Lee 19- Stansfeld 20- Marmot21- Bahar 22- Henderson23- Mackinon 24- Kessler25- Roca 26- Hollifield27- Laton 28- Spain29- Pule و شاهمحمدی (1374)، ابراهیمی (1375)، بهرهدار (1377) و محمدی (1380) همسو میباشد."