چکیده:
در قوانین تحریمی آمریکا، قانون مصوب کنگره یا فرمان اجرایی وجود ندارد که صادرات کالاهای اساسی را به کشورمان تحریم کند، اما تحریم ها در تجارت و نقل وانتقال کالا، فروش نفت و مبادلات مالی بین المللی، مشکلاتی بر سر راه رشد بخش کشاورزی کشور ایجاد کرده است. رشد سرمایه خالص در بخش کشاورزی در سال های 1394 تا 1398 ، ثابت و درنهایت، صفر شده است. در سال 1394، نرخ ارز رسمی و غیررسمی شیب افزایشی را پیموده است. این افزایش در سال 1398، تبدیل به جهش در نرخ ارز شده است. سرمایه گذاری خارجی مستقیم یکی دیگر از متغیرهای کلان اقتصادی است که تحت تاثیر تحریم علیه کشور، نوسانات بالایی داشته است. حجم سرمایه گذاری خارجی مستقیم در سال های 1394 و 1398 طی مدت ها به زیر 1000 میلیون دلار کاهش یافته است که می توان آن را واکنش سرمایه گذاران خارجی به تحولات و فشارهای ناشی از شدت تحریم ها دانست. با بررسی تحریم ها و تولید کالاهای اساسی، برای کاهش آثار منفی تحریم و تامین امنیت غذایی در کشور، تقویت و مدیریت متغیرهای کلان اثرگذار، کشت و تولید فراسرزمینی در شرایط بحرانی و دوران تحریم، حمایت های مالی و غیرمالی از شرکت های دانش بنیان بخش کشاورزی، افزایش بهره وری در تولید و کارایی نهاده ها، سیاست های حمایتی قیمتی و غیرقیمتی و افزایش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی پیشنهاد می شود.
خلاصه ماشینی:
آثار تحریمهای اقتصادی بر فرایند تولید کالاهای اساسی در کشور یاسر سلیمانی 1 چکیده در قوانین تحریمی آمریکا، قانون مصوب کنگره یا فرمان اجرایی وجود ندارد که صادرات کالاهای اساسی را به کشورمان تحریم کند، اما تحریمها در تجارت و نقلوانتقال کالا، فروش نفت و مبادلات مالی بینالمللی، مشکلاتی بر سر راه رشد بخش کشاورزی کشور ایجاد کرده است.
با بررسی تحریمها و تولید کالاهای اساسی، برای کاهش آثار منفی تحریم و تأمین امنیت غذایی در کشور، تقویت و مدیریت متغیرهای کلان اثرگذار، کشت و تولید فراسرزمینی در شرایط بحرانی و دوران تحریم، حمایتهای مالی و غیرمالی از شرکتهای دانشبنیان بخش کشاورزی، افزایش بهرهوری در تولید و کارایی نهادهها، سیاستهای حمایتی قیمتی و غیرقیمتی و افزایش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی پیشنهاد میشود.
با تمام آنچه گفته شد، یکی از راههای مقابله و دور زدن تحریمها، توسعه بخش کشاورزی است؛ زیرا عقبماندگی در این بخش باعث کمبود مواد غذایی و اتکای بیشتر کشور به واردات (درصورتیکه امکان واردات مواد غذایی و کالاهای اساسی وجود داشته باشد) میشود و کشور را از اختیارات لازم برای دخالت در سرنوشت خویش محروم میکند.
بخش کشاورزی نسبت به دیگر بخشها وابستگی کمتری به اقتصاد بینالملل دارد که همین اثرپذیری این بخش را نسبت به تحریمهای اقتصادی کاهش داده است، اما بیش از چهل سال تحریم و افزایش شدت آن در سالهای اخیر، بخش کشاورزی و کالاهای اساسی را بهصورت غیرمستقیم تحت تأثیر قرار داده است.
تحریمهای اقتصادی از راههای مختلف ازجمله محدودیت دسترسی کشور به نهادههای کشاورزی، افزایش هزینههای تولید، کاهش تراز تجاری بخش کشاورزی و کاهش سرمایهگذاری برای تولید محصولات و ارزشافزوده کشاورزی، بر رشد اقتصادی کشاورزی و تأمین کالاهای اساسی تأثیر گذاشته است (خالدی و اردستانی، 1400).