چکیده:
با توجه به اهمیت فعالیتهای تحقیق و توسعه برای اعتلای صنعتی کشورها و نقشی که در ایجاد افزوده صنعتی و دستیابی به نوآوری تکنولوژیکی دارند،ضرورت تأمین و بهرهبرداری اثربخش از واحدهای تحقیق و توسعه حتمی است.برای ارتقاء اثربخشی واحدهای تحقیق و توسعه،طراحی ساختار سازمانی مناسب و تخصیص جایگاه و شأن مناسب برای واحدهای تحقیق و توسعه در کارخانجات یکی از ضروریات است.در این مقاله ضمن بر شمردن انواع الگوهای سازماندهی واحدها و تشریح مزایا،محدودیتها و ویژگیهای آن بصورت مقایسهای،به توصیف وضعیت ساختاری 99 واحد تحقیق و توسعه کشور که در صنایع کوچک،متوسط و بزرگ که در حال حاضر مشغول فعالیت هستند،پرداختهایم.سپس از مقایسه ادبیات موضوع و ویژگیهای مطحر برای سازماندهی واحدهای تحقیق و توسعه با واقعیات موجود به ارائه ویژگیهای الگوهای مناسب برای سازماندهی فعالیتهای تحقیق و توسعه بترتیب برای صنایع کوچک،متوسط و بزرگ کشور پرداختهایم.و سرانجام نتیجهگیری نمودهایم،که طراحی الگوی سازماندهی یک فعالیت تخصصی است که با توجه به عوامل عمومی و اختصاصی مؤثر در آن برای هر واحد جداگانه باید طراحی شود.
خلاصه ماشینی:
"اما این وضعیت در سازمانی که در یک محیط پیچیده به سر میبرد و با رقابت بیش از اندازه روبروست،چگونه است از یک سو پیچیدگی وادار میکند که سازمان برای دریافت بهتر محیط به عدم تمرکز روی آورد و از سوی دیگر،رقابت به سرعت و هماهنگی واکنشهای متمرکز نیازمند است،در چنین هنگامی،به احتمال قوی سازمان قدرت خود را بطور گذرا متمرکز میکند.
سازماندهی بر حسب وظیفه بر مبنای تخصص و تقسیم کار انجام میشود و دارای مزیتهای مهمی است،لیکن برخی مسایل اجرایی محدودیت ایجاد میکنند و در صورتیکه وظائف بصورت بسیار تخصصی و باریک تعریف شده باشند،این امر باعث ایجاد خودمختاریهای کوچکی درونسازمان میشود و در این صورت اهداف کلی سازمان تحت الشعاع قرار میگیرد،مکانیسمهای دفاعی که در این رابطه به وجود میآید،باعث آن میشود که یک وظیفه خاص که دچار استقلال و خودمختاری کامل شد، بجای آن که بعنوان بخشی از کل جریان عمل کند،بصورت یک مجموعه مجزا در آید.
1. ارائه الگوی پیشنهادی برای ساختار تحقیق و توسعه در صنایع کوچک کشور رعایت موارد زیر در واحدهای تولیدی کوچک ضروری و قابل اجرا خواهد بود.
2. ارائه الگوی پیشنهادی برای ساختار تحقیق و توسعه در صنایع متوسط کشور رعایت موارد زیر در واحدهای متوسط دارای واحد تحقیق و توسعه قابل اجرا خواهد بود.
3. ارائه الگوی پیشنهادی برای ساختار تحقیق و توسعه در صنایع بزرگ کشور رعایت موارد زیر در واحدهای بزرگ دارای واحد تحقیق و توسعه قابل اجرا خواهد بود."