چکیده:
مناسبات اقتصادی با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز در سالهای اخیر دچار نوسانات بسیاری شده است.با وجود آنکه برای جمهوری اسلامی ایران میتوانست به عنوان بازارهای هدف مطرح باشد و پیوسته به روی کالاهای صادراتی ایران توسعه پیدا کند،اما هنوز حجم مناسبات اقتصادی با این کشورها در حد توانمندیهای موجود نمیباشد. برای بهرهگری از موقعیت جغرافیایی سوق الجیشی ایران در همسایگی با جمهوریهای آسیای مرکزی و قفقاز و گسترش روند آتی مناسبات با این جوامع،کارشناسان نظرات متفاوتی دارند و راهکارهایی را پیشنهاد میکنند. خبرنگار نشریهء«بررسیهای بازرگانی»در گفتوگو با آقای رضا پاکدامن پژوهشگر مؤسسهء مطالعات و پژوهشهای بازرگانی دربارهء مناسبات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز،فرصتهای تجاری و سرمایهگذاری،کاستیها و موانع موجود گسترش روابط و...را جویا شد.
خلاصه ماشینی:
"ایران میتواند از بسیاری از اعتبارات بین المللی که برای توسعه بخش ارتباطات و حملونقل آسیای مرکزی و قفقاز مصرف میشود،برای توسعۀ شبکه حملونقل داخلی خود به ویژه راهآهن استفاده کند و آن را تقویت نماید و بازار جهانی را وابسته به امکانات خود سازد.
*آیا پروتکلها،قراردادها و موافقتنامههای مختلف اقتصادی که کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز از سال 1991 با ایران امضاء کردهاند تاکنون ثمراتی به بار آورده است؟ *متأسفانه نتایج تحقیقات نشان میدهد که کل مجموعۀ این موافقتنامهها از نظر اقتصادی برای ایران حایز اهمیت نبوده است.
*صادرکنندگان کالا برای ورود به بازار کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز از چه ارگانی باید اطلاعات اولیه کسب کنند و آیا این بازارها متولی بخصوصی در ایران دارد؟ *نکتۀ مهم این است که در حال حاضر در کشور متولی مستقیمی در رابطه با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز وجود ندارد.
با توجه به اهمیت فوق العاده زیاد منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به نظر اینجانب لازم است توسعۀ روابط با این مجموعه از کشورها از اولویت نخست در سیاست خارجی کشور برخوردار شود.
اهمیت منطقۀ آسیای مرکزی به حدی است که توجه اکثر کشورهای جهان را به خود معطوف ساخته است،ولی ما از بسیاری از مزیتهای موجود از جمله مزیت همجواری نتوانستهایم به نحو احسن استفاده کنیم،این در حالی است که بسیاری از کشورها درصدد استفاده از خاک ایران برای ورود به بازار آسیای مرکزی هستند و در این رابطه قراردادهای مختلفی امضا شده است و به تدریج ایران در حال تبدیل شدن به یک پل«مجانی» برای اتصال منطقه آسیای مرکزی به بازارهای جهانی است بدون آنکه کشور ما حد اقل از این موقعیت در محافل بین المللی استفاده کند."