چکیده:
هرچند علمای شیعه، کتابی مستقل در علوم قرآنی نپرداختهاند؛ در مقدمه یا متن تفاسیر
خود به مباحث مورد نیاز علوم قرآنی پرداخته و خوب از عهده برآمدهاند. اینان علوم
قرآنی را در راستای فهم قرآن به کار برده و استقلالی برای آن قائل نبودهاند و
مباحثی را که در علوم قرآنی مطرح کردهاند، دقیق و بدون تالی فاسد است. به هر حال
در قرن حاضر آیةالله معرفت با جمعآوری و نقد و تحلیل آرای علمای شیعه دربارة علوم
قرآنی کتاب گرانسنگ التمهید را به جامعة قرآنی هدیه کردند که جای خالی کتابی مستقل
در این زمینه را پر کرد.
این مقاله به بررسی برخی از دشواریهای ملتزم شدن به نظریات اهل سنت در علوم قرآنی
پرداخته و جایگاه علوم قرآنی را در شیعه باز نموده است.
خلاصه ماشینی:
"اکنون بیفزاییم که بسیاری از آنچه با عنوان اختلاف قرائت در پیوند با نص قرآن کریم در منابع و مصادر کهن وجود دارد، از پایه و مایة استواری برخوردار نیست و بخش قابل توجهی از آنها (که متأسفانه کسانی از عالمان شیعه و سنی را فریفته و از آن رهگذر به تحریف کتاب الله باور پیدا کردهاند) تفسیر و تبیین واژگان قرآنی است و گونهای دیگر از متن قرآن و یا افزونی بر متن قرآن.
گزیدة سخن اینکه مواردی از آنچه با عنوان اختلاف قرائت گزارش شده پایه ندارد، مواردی تفسیر است و نه گونهای دیگر از متن آیه و چنین است آنچه از برخی صحابه نقل شده، از جمله از ابن مسعود و بر پایة آن، کسانی بر این پندار رفتهاند که او معتقد به جابجایی واژههایی هممعنا در قرآن کریم بوده است که قطعا یا اتهام محض است و یا تفسیر نادرست از باور آن بزرگوار.
و بالاخره بر پایة واقع صادق تاریخ اسلام و مسلمین بر این باوریم که قرائت پذیرفتهشده و استوار و شایان توجه و بدون پیامدهای ناهنجار در پیوند با قداست قرآن، قرائت مولی امیرالمؤمنین است، یعنی همین قرائت متداول مسلمانان که البته واگویی مستندات این دیدگاه مجالی دیگر میطلبد، اما سخن امام مجاهدان و پیشوای فقیهان، امام خمینی یادکردنی است که فرمودهاند: قرائت پذیرفتنی و استوار همین است که میلیون، میلیون مسلمان در گذرگاه تاریخ به آن تمسک کرده، قرآن را بدان میخواندند و آنچه با عنوان اختلاف قرائت و دگرخوانیهای گونهگون در منابع علوم قرآنی وجود دارد بحثهایی است مدرسهای و نه آنچه که عموم مسلمانان با آن درگیر بودهاند، ..."