چکیده:
در نوشتار حاضر ابتدا به اهداف معنوی و اجتماعی آموزش که امروزه در سراسر جهان-بهویژه کشورهای توسعهیافته به عنوان کارویژههای جانبی یا اصلی آموزش و پرورش مطرح است اشاره میشود و اهمیت پرورش در کنار آموزش،مدنظر قرار میگیرد.در ادامه،نقش آموزش و پرورش در روند جامعهپذیری در قالب اهداف ششگانه"آموزش قواعد و نظامات اساسی،از آداب و عادات و رفتار و روزمره تا روشهای علمی"،"اعطای آرزوهای مشروع"،"هویتسازی"،"ایجاد نقش اجتماعی"،"آموختن مهارتها"و"ایجاد زمینه برای جامعهپذیری سیاسی توضیح داده میشود.سپس در بیان رابطه میان آموزش و پرورش و نشانگان عدم انسجام اجتماعی و عوامل پدیدآورده عدم انسجام تفصیلا بحث میشود.همچنین منطق کلی و پیش فرضهای اساسی انسجام اجتماعی و روشهای ایجاد آنها در نظام آموزش و پرورش مطالعه میگردد.در پایان،پیشنهادهای راهبردی در یازده سرفصل ارائه میشود.
خلاصه ماشینی:
"7 1-2-اعطای آرزوهای مشروع:فراگرد اجتماعی کردن به همان اندازه که عادات و رفتارهای فرد را در نظام آموزش و پرورش مطابق هنجارهای اجتماعی،تحت نظم و انضباط در میآورد به وی امید و آرزو میدهد؛زیرا انضباط به خودی خود و در صورتی که برای فرد،شاق و بیپاداش باشد تحملسوز است.
چنانچه بخواهیم این عناصر را(که کموبیش به صورت ضمنی در مفهوم انسجام اجتماعی مندرجاند)،به نحو صریح در یک تعریف بگنجانیم میتوان گفت انسجام اجتماعی عبارت است از"پیوند میان اعضای یک جامعه که از توافق جمعی بر سر مجموعهای از اصول و قواعد اجتماعی که در یک"میدان تعاملی اجتماعی"1که خود موجد انرژی عاطفی است حاصل میشود.
تأثیرات انسجام اجتماعی را در میزان نظم که هردو برآمده از خاستگاه آموزش و پرورش هستند از این قرار است: الف)انسجام اجتماعی موجبات ثبات سیاسی را فراهم میکند؛ ب)انسجام اجتماعی دو مشکل بنیانی را که هر نظم اجتماعی بالقوه با آن دست به گریبان است،یعنی پیشبینیپذیری رفتارهای اجتماعی و تعاون اجتماعی را حل میکند؛ ج)با حل دو مشکل فوق و به دلیل ظهور اعتماد اجتماعی متقابل،زمینه برای همکاری اجتماعی و مشارکت اجتماعی-که خود پیش شرطی برای اصلاح و توسعه اجتماعی است- فراهم میگردد؛ د)با وجود انسجام اجتماعی گسترده و تعمیم یافته و هویتهای جمعی بارز و نسبتا یکپارچهی جامعه در برخورد با فرهنگهای بیگانه و فرایند انتشار فرهنگی،هرآن در ابعاد مختلف،تحرک بیشتری کسب میکند،ضمن اینکه میتواند در مقابل عوامل مخرب از خود مصونیت بیشتری نشان داده و همزمان به صورت فعال با آنها برخورد نماید و به صورت گزینشی برخی از عناصر آنها را به نفع خود جذب کند؛ هـ)از جمله راههای کاهش میان اخلاق نظری و اخلاق عملی،تقویت انسجام اجتماعی عام و تعمیمیافته است."