خلاصه ماشینی:
"جنگ جهانی اول در شرایطی آغاز شد که ایران در نازلترین شرایط اقتصادی و سیاسی قرار داشت،با این همهء موقعیت ژئوپلیتیکش ایجاب میکرد هرچه زودتر موضعی صریح و روشن در قبال جنگی که همه همسایگانش(روس در شمال،انگلیس- بخاطر اشغال مناطق خلیج فارس و هندوستان-در جنوب و شرق و عثمانی در غرب)به نحوی با آن درگیر بودند،اتخاذ نماید.
جایگاه ایران در استراتژی و برنامه نظامی طرفین جنگ(متحدین و متفقین) برای دریافت علت واقعی نقض بیطرفی ایران،باید به تاکتیکها و اهداف اساسی چهار قدرت روس،انگلیس،آلمان و عثمانی در جبههای شرقی بویژه نقشی که برای ایران در این بازی خطرناک در نظر گرفته بودند،توجه کرد.
4 آلمان همچنین امیدوار بود با تهدید موقعیت بریتانیا در هند به وسیله ترغیب ناسیونالیسم هندی و ترکیب آن با درخواستهای اسلامی،مسلمانان هند را مخاطب قرار دهد،5 با توجه به این حقایق،هدف اصلی آلمانها بر این اساس اتکا داشت که ایران را به عنوان دومین قدرت مستقل مسلمان،پس از عثمانی به جرگه ائتلاف متحدین و در (1).
شورشها و جنبشهای ضد متفقین در سراسر کشور رو به گسترش نهاد و بسیاری از اتباع آنها به اسارت درآمدند یا کشته شدند، کنسولگریها و بانکهای وابسته به آنها به تصرف درآمد،ژاندرمری،این یگانه نیروی مستقل نظامی و امنیتی ایران به صف متحدین پیوست،لولههای نفت و برخی تأسیسات آن منفجر یا منهدم گردید،نمایندگان مجلس و بخشی از جامعه سیاسی ایران در یک موضعگیری آشکار علی بریتانیا و روسیه از پایتخت خارج شدند و با هدایت و حمایت آلمانها به تشکیل کمیته دفاع ملی و اندکی بعد دولت ملی پرداختند و علنی به متفقین اعلان جنگ دادند."