چکیده:
مدح پیامبر(ص)و اهل بیت(ع)در دیوان شعرا جاری است.تبیین اوصاف اهل بیت(ع)با استناد به آیات و روایات،سنتی است که اکثر مدیحهسرایان بدان پرداختهاند.در میان شعرا بوصیری بخاطر بردهاش و دیگر سرودههایش از جایگاه ویژهای برخوردار است،جایگاهی که شاعران قرون و اعصار را به تقلید واداشته است.بوصیری در دیوان خود با اشاره به آیات قرآن و احادیث،پیامبر را نذیر مبین و افصح من نطق بالضاد معرفی کرده و به حدیث شق القمر و ستون حنانه و حرکت شجر و نطق حجر اشاره میکند او در مدح اهل بیت(ع)از کربلا و حدیث کساء وحدیث منزلت و سوره هل اتی و آیه مودتی یاد کرده و حضرت فاطمه را با وصف خیر النساء مدح میکند و پابهپای شعرای شیعی به مدح اهل بیت میپردازد.
خلاصه ماشینی:
در اثبات آن ادعا میگویند:صوفیها معتقدند در خواب و بیداری پیامبر(ص)را رؤیت میکنند و بوصیری نیز جزء صوفیها بوده است"و فلج بودن او را با استشهاد به بیت زیر نفی میکنند:1 او هذه الاولاد جاءت کلها من فعل شیخ لیس بالقوام در مجموع باید گفت اگرچه قداست گزارشهای تفریطی،به هردلیل قابل قبول نیست،ولی اسناد تاریخی که در اصل ماجرای خواب و رؤیت آن حضرت آمده است،انکار ماجرا را دشوار میکند؛علاوه براینکه موضوع خواب و شفا از نظر علمی نیز در عصر ما مورد قبول دانشمندان حوزه طب و روانپزشکی قرار گرفته است.
حدیث منزلت: علی(ع)در شعر بوصیری چهرهای است که پیشانی برای غیر خدا برزمین اگر بوصیری را شاعر پیامبر(ص)معرفی کنیم چندان گزاف نگفتهایم مجموع اشعار او پیرامون مدح پیامبر(ص)و اهل بیت و صحابه میگذرد او با توجه به صوفی بودنش کلمه فقر و فقراء را بسیار بکار برده است ولی بندرت مدح افراد دیگر در دیوانش مشاهده میشود.
بخش دوم شعر کعب در مدح پیامبر(ص)و بیان اضطراب خود اوست که بحق خواننده ضربان تپنده و قلب وحشت زده کعب را در اوج و فرود کلمات درمییابد؛اعتذار او به حدی خاضعانه است که شنونده آن بدون اطلاع از حادثه تاریخ،میتواند واکنش پیامبر(ص)را پیشبینی کند: نبئت ان رسول الله اوعدنی و العفو عند رسول الله مأمول لا تاخذنی باقوال الوشاة و لم اذنب و ان کثرت فیّ الاقاویل وصف قریش با ویژگیهای جنگجویی و جوانمردی به پایان این مدح،زیبایی خاص داده است: مازلت اقتطع البیداء مدرعا جنح الظلام،و ثوب اللیل مسبول حتی وضعت یمینی،لا نازعها فی کفّ ذی نقمات قیله القیل (المجانی الحدیثه فؤاد افرام البستانی،دار المشرق بیروت،ج 2،ص 51،6891) برده بوصیری اگرچه با کلمات لطیفتری شروع شده است،ولی با مفهومی خونین دنبال میشود.