چکیده:
مقاله حاضر در مورد بررسی میزان و نحوه به کارگیری عوامل انسجامی در متنهای علمی ( شیمی ) است که در مقطع متوسطه تدریس می شود . در زبان فارسی پژوهشهای متنوعی در باره متون ادبی و داستانی صورت گرفته است ؛ ولی بررسی میزان بهره بری از عوامل انسجامی در متنهای آموزشی ( مانند شیمی ، فیزیک ، زیست شناسی و ... ) زمینه ای است که کمتر به آن توجه شده است . در این جستار سعی بر این است که ، از طریق روشهای علمی آماری ، عوامل انسجام در متنهای شیمی از داده های کیفی به داده های کمی تبدیل شود و از این رهگذر باب بررسیهای آماری و رایانه ای در سیاق علمی گشوده شود .
خلاصه ماشینی:
"ب) اهداف ویژه 1) بررسی عوامل انسجامبخش در متون علمی شیمی در سطح آموزش متوسطة عمومی 2) بررسی میزان بسامد وقوع انواع انسجام دستوری، پیوندی و واژگانی در متون شیمی 3) بررسی ویژگیهای همگانی زبان علم در زبان فارسی 4) جلب توجه مسئولان سازمان تألیف کتابهای درسی وزارت آموزش و پرورش به مسئلة نگارش متون علمی براساس معیارهای مطرح شده در زبانشناسی متن و جدی گرفتن مسئلة ویرایش در تهیة کتابهای درســی بـه عنوان عامل اساسی در شکوفایی فکری دانشپژوهان عرصة علم و دانشاندوزی.
بخش اول: پایگاه نظری ساختار نظری این تحقیق در سه حوزة زبان علم2، زبانشناسی آموزشی3 و گفتمانکاوی4 قرار گرفته است که مباحث مربوط به هر یک از حوزههای مطرح شده به شرح زیر بیان میشود: زبان علم : در بررسی گونههای مختلف زبان فارسی به سه گونة مهم شامل زبان عمومی و روزمره، ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1.
مباحثی مانند زبان علم، گفتمان علمی، زبانشناسی آموزشی، زبانشناسی متن و… با استفاده از روش نظری و تجزیه و تحلیل متنهای شیمی با استفاده از روش تحلیل محتوا صورت گرفته است که در زمرة روشهای توصیفی است؛ زیرا هدف از انجام این پژوهش توصیف عینی، واقعی و منظم بسامد و نوع وقوع ابزارهای انسجامی در متون علمی به زبان فارسی است.
3. با توجه به نتایج به دست آمده، فرضیة سوم که نشاندهندة رابطة بین سبک و سیاق علمی و نحوة استفاده از عناصر انسجامی است به صورت زیر تأیید میشود: به دلیل اختصاص یافتن کمترین بسامد به عامل حذف بندی (56%)، سپس به حذف فعلی (49/2%) و حذف اسمی (94/2%)، و به اعتقاد حقشناس (1372) که «از جمله ویژگیهای ممتاز زبان علم این است که..."