چکیده:
نهجالبلاغه ـ که مجموعهای است از خطبهها، نامهها و سخنان قصار امیرالمؤمنین علی( ـ یکی از مهمترین کتب ادب عربی و سمبل فصاحت و بلاغت در آن زبان شمرده میشود. این کتاب، از دیر باز، مورد توجه عالمان و ادیبان مسلمان واقع شده و سهم فراوانی از پژوهشهای خاورشناسان غربی را نیز به خود اختصاص داده است. شناخت پژوهشهای غربیان درباره آن را میتوان عاملی مهم در شناسایی جریان شیعهپژوهی و مطالعات عرب شناسان غربی دانست. بررسی مراحل، علل و دستاوردهای پژوهشهای خاورشناسان و نیز ورود محققان مسلمان مقیم غرب به این عرصه، از مسایل مهم مطرح شده در این مقاله است.
خلاصه ماشینی:
آغاز فعالیتهای علمی غربیان درباره نهجالبلاغه همانگونه که پیشتر آمد، نهجالبلاغه از دیر باز مورد توجه ادبای مسلمان بوده و ایشان پیوسته به تلخیص، شرح و تأثیرپذیری از آن مشغول بودهاند 11 و 12 از سوی دیگر، یکی از نخستین گامهای غربیان در Western studies of shi'a Islam, P.
1 از این رو، طی قرون 15 و 16 میلادی ـ که مصادف با آغاز مطالعات جدی اسلامی در غرب است ـ برخی از مشاهیر خاورشناسان، چون سیلوستر دو ساسی 2 (بعدها ساسی) ـ که از جمله مهمترین عربیدانان غربی محسوب میشدند ـ به متون برجسته ادب عربی علاقهمند شدند که نهجالبلاغه از مهمترین آنها بود.
4 اما با وجود رو به رشد بودن روند پژوهشها و ترجمههای خاورشناسان از نهجالبلاغه، نوعی اعوجاج در درک و شناخت ایشان نسبت به نهجالبلاغه و علی( در حال پیدایش بود؛ برای نمونه محققی چون دوسلان با استفاده از یک نسخه خطی از نهجالبلاغه ـ که نام گردآورنده آن در پایان، مرتضی ذکر شده بود ـ چنین نتیجه گرفته بود که مدون نهجالبلاغه، شریف مرتضی است و نه رضی؛ 5 غافل از آن که مرتضی، لقب حضرت علی( نیز بوده و دوسلان در کار پژوهش خویش بسیار به خطا رفته است.
بنابراین، مسأله اثبات اصالت نهجالبلاغه بسیار مورد توجه محققان مسلمان ساکن "Nahj al – Balagha (The Way of Eloquence) ".
دکتر حسین محمد جعفری، دیگر محقق مسلمان شناخته شده در غرب 14 نیز مدتی است تحقیقی جامع را درباره اسناد و مدارک نهجالبلاغه آغاز کرده و ترجمه و شرح آن را به انگلیسی در دست تهیه دارد.