خلاصه ماشینی:
"نگاهی به ماهیت و شکلگیری نخستین جمهوری ایران (نهضت جنگل) (به تصویر صفحه مراجعه شود) مهران امیر احمدی یونس فرزند آقا بزرگ،مشهور به میرزا کوچک خان جنگلی، طلبهای که تحت تاثیر جریانات روشنفکری مشروطیت تحول یافته بود،در سال 1333 هجری به واسطه کینهای که عمال روسیه تزاری از او داشتند،مخفیانه وارد گیلان شد تا رهبری نهضتی را در دست گیرد که از آن بهعنوان اولین جمهوری شورایی ایران نام برده میشود.
طبق اسناد و مدارک موجود،وی ابتدا با هدف گسترش تز اتحاد اسلام که از جانب امپراتوری عثمانی و برخی از رجال پایتخت از جمله آیت الله مدرس حمایت میشد، (به تصویر صفحه مراجعه شود) نهضت خود را در میان جنگلهای گیلان آغاز کرد.
ورود سوسیالیستهای ایرانی چون احسان الله خان، پیشهوری،سلطانزاده و بعدها حیدر خان عمو اوغلی،این تغییر جهت را شتاب کرد و درنهایت این نهضت،کاملا سبک و سیاق سوسیالیستی تحت افکار بلشویکهای روسی به خود گرفت.
از طرفی نیز،توافق بین حکومت نوپای شوروی، دولت مرکزی ایران و انگلیس سبب گردید تا حمایتهای بلشویکهای روسی از نهضت،به تدریج قطع گردد و از سوی دیگر،به رغم کوشش حیدر خان عمو اوغلی جهت کمرنگ جلوه دادن کدورتهای گذشته،انقلاب به تدریج رو به اضمحلال نهاد و در آخر،خود حیدر خان نیز قربانی این اختلافات گشت و توسط برخی از یاران قدیم میرزا،در ملاسرای رشت به قتل رسید.
ص 168 (7)- Proletaria -طبقه کارگری که مالک هیچ وسیله تولیدی نیست و نیروی کار خود را برای تامین زندگی میفروشد (8)- propaganda -تبلیغات (9)-نهضت میرزا کوچک خان جنگلی،ص 185 (10)-امیر احمدی،مهران."