چکیده:
در این پژوهش سعی شده است با توجه به اهمیت عوامل موثر برسرکوب مالی از نظر صاحبنظران و دسترسی به اجماع نظرات آنان که یکی از اصول ثابت توسعه است (سریع القلم، 1377،ص 79)؛ روشی در پیش گرفته شود تا در آن با عده ای از خبرگان پیرامون شناسایی عوامل موثر و سلسله مراتب تاثیر آنها در سرکوب مالی به اجماع نظررسید. بنابراین، عوامل موثر با استفاده از روش دلفی شناسایی شد و سپس، سلسله مراتب تاثیر عوامل با توجه به بازخور آنها به استفاده از تکنیک نوین دیماتل بر مبنای تئوری گراف مشخص شد. نتیجه مدل حاکی از آن است که وابستگی اقتصاد به نفت موثرترین شاخص یا عامل سرکوب مالی بوده و اثر پذیرترین عامل یا به عبارتی، محصول این سلسله مراتب وابسته به نفت رانت است. در این سیستم عاملی که بیش از دیگر عوامل اثر خود را تشدید می کند، عامل فساد است؛ که به ترکیبی از نظریات اقتصاددانان ساختارگرا و پس از کینز گرایش دارد. اعتبار مدل مورد بررسی با توجه به نتایج آن از نظر واقعیت موجود و اظهار نظر صاحبنظران مورد تایید قرار گرفته است، مضافا اینکه، مدل دیماتل یک مدل قطعی ریاضی بوده و شروط لازم و کافی برای اعتبار را دارا است.
Financial repression، according to many scholars، is a drag on economic growth and development. To identify factors influencing financial repression we analysed experts opinion using Delphi Method. We used DEMATEL technique and Graph theory to sequence their importance and feedbacks. The result shows that dependence on oil export revenue is the most important factor causing financial repression and it has increased economic rent and corruption، and it is self-perpetuating. Our findings are consistant with structuralists and post Keynesian views. Reliability of model used is consistant with stylized facts and expert opinion. Besides DEMATEL is a very reliable mathematical model for this types of study.
خلاصه ماشینی:
"صلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران/سال هفتم/شماره/22بهار /1384صفحات 113-91 عوامل مؤثر بر سرکوب مالی1و سلسله مراتب تأثیر آنهادر اقتصاد ایران با بهکارگیری مدلهای تصمیمگیری گروهی2 دکتر مهدی تقوی* دکتر مریم خلیلی عراقی** تاریخ ارسال:1383/5/5 تاریخ پذیرش:1383/10/1 کیده {IBدر این پژوهش سعی شده است باتوجه به اهمیت عوامل مؤثر بر سرکوب مالی از نظر صاحبنظران و دسترسی بهاجماع نظرات آنان که یکی از اصول3ثابت توسعه است(سریع القلم،1377،ص 79)؛روشی در پیش گرفته شودتا در آن با عدهای از خبرگان پیرامون شناسایی عوامل مؤثر و سلسله مراتب تأثیر آنها در سرکوب مالی به اجماعنظر رسید.
رابینی و سالایی مارتین(1992)،در مطالعهای به این نتیجه رسیدند که سیاستهای سرکوبمالی میزان ارائه خدمات بخش مالی به کل اقتصاد را کاهش میدهد،زیرا یک منبع بالقوه ارزان دردسترس برای تأمین وجوه دولتی است و باعث میشود تا سطوح پسانداز و کل سرمایهگذاری کاهشیابد و افزون بر این،کشورهایی که سیستم مالیاتی ناکارایی دارند و فرار مالیاتی بالا طبیعتا تمایل دارندکه سرانه تقاضای پول حقیقی را با سرکوب بخش مالی و انتخاب نرخ بالای رشد پول،افزایش دهند.
شدت نسبی موجود از روابط مستقیم و غیرمستقیم (به تصویر صفحه مراجعه شود) بهطور کلی،شدیدترین اثر بر عوامل دیگر اثر عامل اقتصاد وابسته به نفت بر رانت 0/342 و پس ازآن،اقتصاد وابسته به نفت بر کمتوجهی به حقوق شهروندی 0/310 است.
سلسلهمراتب اثرگذاری (به تصویر صفحه مراجعه شود) لاصه و نتیجهگیری در پاسخ به سؤال اول که چه عواملی بر سرکوب مالی در اقتصاد ایران اثرگذار است؟ده عامل شناساییشد که عبارت از عدم پاسخگویی،اقتصاد وابسته به نفت،عملکرد نامطلوب خصوصیسازی،بازارهای پولو سرمایه توسعهیافته،رانت،عدم انضباط مالی،کمتوجهی به امنیت غیرنظامی،کمتوجهی به حقوقشهروندی،ناکارایی نهادی و فساد اقتصادی است."