چکیده:
با شکل گیری تخصص جدیدی در روان پزشکی به نام روان پزشکی اجتماعی و بخش کاربردی آن، یعنی روان پزشکی اجتماع نگر، به نقش عوامل اجتماعی – فرهنگی در سبب شناسی آسیب های مختلف روانی بیشتر توجه شده و نظریه های متعددی در آن زمینه ارائه شده است. در این نظریه ها، علایم روان پزشکی انحراف را براساس هنجارهای اجتماعی و بیماری های روانی را براساس نقشی اجتماعی تحلیل و بررسی می کنند. سبب شناسی اختلالات شدید روانی نیز در قالب نشانگانی به نام نشانگان فروپاشی اجتماعی توضیح داده می شود، که در واقع فروپاشی تدریجی ارتباط بین فرد و محیظ اجتماعی وی را نشان می دهد. علاوه بر این، نظریه های اجتماعی تلویحاتی را نیز برای مداخله های پیشگیرانه و درمانی به همراه دارد، و بر ارائه خدمات بهداشت روانی یه جمعیت عمومی جهت پیشگیری از بروز اختلالات روانی و گسترش روش های موثر درمان در سطح «توده ای و جمعی» و به حداکثر رساندن توان درمانی تمامی بیماران مبتلا به اختلالات روانی تاکید دارد.
خلاصه ماشینی:
"اگر انحراف باقی مانده شیوع بالایی میان افراد ظاهرا بهنجار داشته و معمولا گذارا بوده،پس چه چیز باعث میشود که این انحراف باقی مانده در بخشی از آنها تثبیت شود؟ فرضیه مرسوم این است که اکثر عوامل مهم در تثبیت انحرافهای رفتاری،مربوط به واکنش اجتماعی بوده و انحرافهای باقی مانده،وقتی تثبیت میشود که این انحراف بر اساس شواهدی از بیماری روانی تعریف شود یا فر دمنحرف در جایگاه انحراف قرار گیرد و نقش بیمار روانی را بازی کند.
از طرف دیگر،تجربه عملی نظامهای خدمات روانپزشکی اجتماعی نگر که کاهش قابل ملاحظه بسیاری از رفتارهای آشفته،و اختلال عملکرد اجتماعی و نیز نرخ عود را با تغییر نگرش جامعه به بیماری روانی و بهبود نظامهای مراقبتی نشان داده است،مهر تأییدی برای اهمیت نقش عوامل اجتماعی در تشدید اختلالات روانی بوده،حاکی از آن است که جامعه با زدن برچسب بهنجار نبودن،بیروت رادندنفرد از جامعه و پناهگاهی کردن وی،که قادر به برآوردن انتظارات محیطی نیست،موجب پذیرش و همانندسازی با نقش«بیمار روانی»شده، فرآیند فروپاشی ارتباط بین فرد و جامعه را تقویت میکند.
روانپزشکی اجتماعنگر با مطرح کردن نقش ساختارها و فرایندهای اجتماعی در شکلگیری اختلالات روانی،تلویحات مهمی را برای حوزههای پیشگیری و درمان به همراه دراد که در زیر به اختصار به آنها اشاره میشود: در حوزه پیشگیری،بررسی موضوعهای بهداشتی روانی از یک دیدگاه اجتماع نگر منجر به رشد دو نظام خدماتی شده است: 1-ارائه خدمات بهداشتی روانی به جمعیت عمومی که بر پیشگیری از اختلالات روانی و نی زارتقای بهداشت روانی تأکید دارد،و هدف آن حفظ و ارتقای بهداشت روان جامعه از طریق آموزش بهداشت روانی به جمعیت عمومی و تشویق جامعه برای مراجعه به کارکنان بهداشت روانی جهت بررسی کلی وضعیت سلامتی،پیش بینی خطرها و کمک به حل بحرهانهای هیجانی شایع است."