چکیده:
یکی از اهداف و نیازهای مبرم نظام آموزشی هر کشور، برنامهریزی، تدوین، تغییر و
روزآمد کردن کتابهای درسی است. برنامهریزی و تدوین کتابهای روزآمد سبب میشود
دانشآموزان با سیر و تحول پیشرفت جهان و کشورمان همگام شوند، برای دستیابی به این
مهم، دفتر برنامهریزی و تألیف کتابهای درسی، گروه تعلیمات دینی و قرآن، مبادرت به
تدوین کتاب "هدیههای آسمان" و "کتاب کار" آن کرده است. نویسندگان این مقاله، با
توجه به اینکه کتابهای مذکور جدیدالتألیفاند، به تحلیل محتوایی آنها با روش تجزیه
و تحلیل ”ویلیام رومی“ پرداختهاند. در این تجزیه و تحلیل به تحلیل محتوایی متن،
پرسشها و تصاویر کتابها از طریق میزان ضریب درگیری دانشآموزان با کتابها پرداخته
شده است.
آنچه از تحلیل محتوایی کتاب تعلیمات دینی (چاپ 1380) و کتاب هدیههای آسمان و کتاب
کار (چاپ سال 1381) پایه دوم ابتدایی به دست آمده، حاکی از این است که ضریب درگیری
دانشآموزان با متن و تصاویر در کتاب تعلیمات دینی و کتاب هدیههای آسمان و کتاب
کار پایین است و منجر به درگیری دانشآموزان و تصاویر نمیشود، اما ضریب درگیری 1/1
در پرسشها بیانگر این امر است که کتاب هدیههای آسمان موجب درگیری بیشتر
دانشآموزان شده، در حالی که کتاب قبلی در این زمینه ضعیف است. به طور کلی، ضریب
درگیری دانشآموزان با محتوای کتاب تعلیمات دینی 41/0 و با کتاب هدیههای آسمان و
کتاب کار 2/1 است. نتیجه اینکه کتاب جدید موجب درگیری بیشتر دانشآموزان با محتوا
شده و کتاب قبلی ضریب درگیری پایینی داشته است.
خلاصه ماشینی:
"یعنی اینکه آیا محتوای آن پویا است؟ آیا با کتاب قبلی متفاوت است؟ تحقیق حاضر بر این است که میزان فعال و غیرفعال بودن کتابهای فوق و نیز میزان درگیری دانشآموزان را نسبت به متن، پرسشها و تصاویر بررسی کند، بدین منظور که آیا در کتابهای جدیدالتألیف میزان فعال کردن و درگیر ساختن دانشآموزان نسبت به کتاب قبلی بیشتر است یا نه؟ آیا متن، پرسشها و تصاویر به صورتی پویا ارائه شده است؟ به هر حال امید است، تدوین کنندگان این کتابها با بهرهگیری از یافتهها و نتایج این تحقیق، کتابها را مورد تجدید نظر قرار دهند.
D) قرار بگیرد، سپس برای تحلیل پرسشها، آنها را به مقولههای فعال و غیرفعال تقسیم میکنیم، این تقسیمبندی به شکل زیر است: 1- گروه A A+B = مقولههای غیر فعال گروه B C+D= مقولههای فعال (C+D ÷ A+B) = ضریب درگیری دانشآموز با پرسشهای کتاب 2- تحلیل تصاویر و نمودار: از نظر ویلیام رومی در این تجزیه و تحلیل تصاویر، واحد تحلیل شکل است که به صورت نقشه، تصویر و نقاشی در کتابهای درسی آمده، و تحلیل آن مبتنی بر میزان استفاده دانشآموزان از تصاویر است، این تحلیل خود به چهار مقوله تقسیم میشود که هر کدام از مقولهها به بررسی جوانبی از فعال یا غیرفعال بودن تصاویر میپردازد.
به منظور محاسبه شاخص درگیری دانشآموزان با تصاویر از فرمول زیر استفاده میشود: نتایج و تحلیل آماری دادهها مقایسه تحلیلی واحدهای متن کتاب تعلیمات دینی با کتاب هدیههای آسمان وکتاب کار از طریق جداول آنها."