چکیده:
مهمترین عناصر بصری در عالم محسوسات دو عنصر فرم و رنگ است که با طرح خطوط زیبا در هندسه هستی انسانها را با پدیدههای محسوس طبیعی آشنا و از این طریق به سوی خود جلب نموده و طبیعت را منبعی برای الهام بشر ساخته است تا با آفرینش هنری در کالبد فرم و رنگ احساسات روزگار خود را بازگو کند.
این مقاله بر آن است تا به بررسی دو عنصر مهم و اساسی در هنرهای تجسمی یعنی فرم و رنگ در هنر(سوزندوزی)بلوچ بپردازد.روش تحقیق روشی کتابخانهای از راه مطالعهی منابع و متونی است که رابطهای با هنر بلوچ و هنر مردمی با شرایط مشابه از لحاظ جغرافیایی،تاریخی یا اجتماعی و فرهنگی(عوام)دارند و نیز بررسی نمونههای هنری این قوم.
خلاصه ماشینی:
BI واژگان کلیدی: KV قوم بلوچ،هنر بلوچ،سوزندوزی،فرم رنگ KV (*)کارشناسارشد پژوهش هنر،پردیس هنرهای زیبا،دانشگاه تهران مقدمه: فرم و رنگ اهمیت فرم1و رنگ2به عنوان دو عامل در آفرینش هنری وقتی بیشتر شد که هنرمندان و تحلیلگران آنها را به عنوان اصلیترین عناصر بصری مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند برای مثال هنرمند و هنرشناس معاصر وازارلی3که این دو را از لحاظ علمی و تئوری بارها مورد بررسی قرار داده،ضمن اینکه از آنها به عنوان یک واحد تجسمی یاد میکند مینویسد«اگر واحد باری دارد و میتواند روی حواس ما و سپس شعور ما تاثیر بگذارد به خاطر این است که در شکل خود از بریدگیهای متناوب و نسبتهایی برخوردار است و نیز به خاطر انتخاب و شدت و ضعف رنگآمیزی و بالاخره آمیزش آن با واحدهای دیگر.
اما اگر قرار باشد خصوصیات فرم و رنگ از عالم محسوسات طبیعت اخذ گردد و پس از تحلیل در مغز به کمک احساس هنرمند تجرید شود یا به عبارتی در مکان و از دیدگاه خاصی این کمیتها به کیفیت تبدیل شوند»(وازارلی 1973،111) پس چگونه است که سوزندوزی بلوچ در این صحرای بیآب و علف و خشک کویری این همه نقش و رنگ را میآفریند و در چنین طبیعت سخت و خشنی با این همه ظرافت و زیبایی فرم و رنگ زاده احساس خویش را به هم میدوزد؟ آیا چنین تناقضاتی حاکی از چیزی غیر از عوامل بیرونی نیست که در آفرینش هنری میتواند دخیل باشد اغلب فیلسوفان و هنرشناسان هنرهایی را که در آن هنرمند به تقلید کورکورانه از طبیعت میپردازد یا به عبارتی«هنر طبیعتگرا را به عنوان هنر پیشرو5میشناسد و (به تصویر صفحه مراجعه شود) عقیده دارند که در این طبیعتگرایی بوده است که همواره مردم را در سودجویی و خودخواهی و بیاعتنایی به ارزشهای تکاملی فرو برده است.