چکیده:
فروپاشی نظام کمونیستی و متعاقب آن تحزیه اتحاد جماهیر شوروی موجب شد تا نظام
بینالملل دوباره تعریف گردد.جامعه بیناملل جهانی، این مسئله را به منزله خاتمه به
جنگ سرد و پیروزی قطعی دموکراسی مدرن و غلبه نظام بازار آزاد بر سیستم کمونیستی
محسوب نمود.عدهای بر این باور شدند که جمهوریهای تازه به استقلال رسیده فدراسیون
اتحاد جماهیر شوروی گام محکمی بر جاده دموکراسی مدرن بردارند.حال آنکه چنین تصوری
در دهه اول استقلال جمهوریهای آسیای مرکزی رخ نداد و رژیمهای ریاست جمهوری
اقتدارگرا در پنج جمهوری این منطقه ظاهر گشتند.این مقاله درصدد بررسی چنین نوع رژیمیهایی است که در قالب دولتهای غیر
دموکراتیک شکل گرفتهاند و به دنبال آن دلائل اساسی برای این نوع رژیمهای
اقتدارگراست که هنوز پس از کمونیسم پابرجا هستند.
خلاصه ماشینی:
"(*)استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و ظهور جمهوریهای پانزدهگانه همواره این سؤال مطرح بوده که آیا با سقوط کمونیسم، مردم توانستهاند به دموکراسی دست یابند یا اینکه شیوه دیگری از نظام اقتدارگرا حاکم شده است؟در پاسخ به این سؤال میتوان چنین اشاره نمود که همه جمهوریهای باقی مانده از شوروی دارای تجربهای طولانی از اقتدارگرایی و استبداد هستند به طوری که برای برقراری نهادهای دموکراتیک و توسعه دموکراسی با چالشهای اساسی مواجه شدهاند.
81-12( اگرچه سلطه سیاسی از حزب کمونیست به دولت انتقال داده شده ولی سردمداران سابق هنوز بر مسند امور هستند این واقعیت که همه روسای جمهوری آسیای مرکزی به استثنای رئیس جمهوری قرقیزستان (1) (1 دبیر اول حزب کمونیست بودهاند امری بدیهی و غیر قابل انکار است.
علیرغم تمهیداتی که در قانوناساسی ازبکستان برای حضور دیگر احزاب پیشبینی شده، سه نفر از رهبران مخالف ازبکستان که در کنفرانس حقوق بشر در پایتخت قزقیزستان شرکت کرده بودند به وسیله پلیس این کشور به اتهام خرابکاری دستگیر شدند و حزب بیرلیک هم از ادامه فعالیت باز داشته شده بود.
خلاصه اینکه ترتیبات نهادی، واقعیت را در سیاستهای ازبکستان مورد تأکید قرار میدهد که از یک سو حکومت تلاش میکند برای اینکه ساختارهای شبیه ساختارهای کشورهای دموکراتیک ایجاد کند و خواندن بیانات رسی در خصوص سیستم سیاسی این گمان را تقویت میکند که یکه نظام پارلمانی واقعی وجود دارد و از سوی دیگر، به جهت ثبات در طی این دوره گذار، کریماف تصمیم آگاهانهای را اتخاذ کرده به لحاظ اینکه مقام سیاسی او تا حد ممکن حفظ شود."