نقشه مازندران و سواحل بحر خزر مقاله

"نخست در نامگذاری این نقشه آمده:«نقشهء مازندران و سواحل بحر خزر»مر مازندران جزء سواحل بحر خزر نیست‌ که فقط یادی از مازندران کرده و گیلان را از یاد برده است. شرحی که علیقلی مهندس الدوله‌ برای نقشه نوشته‌اند از قرار زیر است: این نقشه فعلا کاملترین نقشجات موجودهء مازندران است که‌ آقای ظهیر الملک حکمفرمای کل مازندران در زمان تصدی‌ حکمرانی خود امر به ترسیم نموده و مترصد تکمیل جنبهء اقتصادی و فلاحتی آن سرزمین بوده‌اند. علیقلی مهندس الدوله در دست‌ راست نقشه طرف پایین مختصات را به این شرح نوشته‌اند: مقیاس-105000/1 علامت پل و رودخانه،سلسله جبال کوچک،سلسله جبال‌ بزرگ،دامنهء کوهها،دریا و دریاچه‌ها،جنگل گردنه،قریه‌ای که‌ بیش از صد خانوار است،قریه‌ای که ساکنین آن مسیحی‌ می‌باشند،گمرک‌خانه،باتلاق،قلهء کوه(متر)،جاده ارابه‌رو،جادهء کاروانرو،خطوط راه‌آهن،حاکم‌نشین،قصبه،مساجد،قریه‌ای‌ که دارای کمتر از صدخانوار است،استحکامات نظامی،قلعه،و هریک را با علامت قراردادی نشان داده است. میان سوادکوه و سرچشمه‌های رودخانهء چالوس در ناحیهء کوهستانی از ذکر دهکده‌های ییلاقی نور صرف نظر کرده‌اند و ازز عمود اصلی اوزرود و شعبه‌های آن کوچکترین اثری نیست."