چکیده:
استفاده از رسانه سینما برای القای پیام ها و مفاهیم دینی، بخشی از فعالیت های رسانه ای جهان معاصر است. این استفاده گاه به صورت بسیار سطحی و ساده اندیشانه و گاه ناشی از یک درک عمیق از دین و رسانه و ضروریات هر یک می باشد. در حالت اول، فیلم دینی محدود به یک دین خاص و مضمون آن، شعاری می شود. در حالت دوم، فیلم دینی دربردارنده وجه مشترک پیام های عمیق الهی و بشری مشترک در همه ادیان است و بنابراین برای طیف وسیع تری از مخاطب، استفاده می شود بدون اینکه با شعارهای سطحی آنان را دلزده کند.
در مقاله حاضر ضمن مقایسه تحلیلی فیلم های ایرانی «کویر»- به عنوان نمونه ای از سینمای نوع اول- «قدمگاه»- به عنوان نمونه ای از سینمای نوع دوم- به دنبال تایید این ادعا هستیم که سینمای دینی نوع دوم با ویژگی چندلایه و هنری بودن می تواند سینمایی موفق و تاثیر گذار در جهت اهداف آن باشد، در حالی که سینمای نوع اول، بر ضد خود و اهدافش عمل می کند و با دلزده کردن مخاطب، در حقیقت وی را از دین دور می کند.
خلاصه ماشینی:
در مقالۀ حاضر ضمن مقایسۀ تحلیلی فیلم های ایرانی «کویر»- به عنوان نمونه ای از سینمای نوع اول - و «قدمگاه »- به عنوان نمونه ای از سینمای نوع دوم - بـه دنبـال تأییـد ایـن ادعـا هسـتیم کـه سـینمای دینـی نـوع دوم ، بـا ویژگـی چندلایـه و هنـری بـودن می تواند سینمایی موفق و تأثیرگذار در جهت اهداف آن باشد، در حالی که سینمای نـوع اول ، بر ضد خود و اهدافش عمل کرده و با دلزده کردن مخاطب ، در حقیقـت وی را از دین دور میکند.
هـدف از ایـن بررسی ، نشان دادن ضرورت توجه به مبانی نظری است که در صفحات قبل بدان اشـاره شد و به خصـوص تأکیـد بـر ایـن مطلـب کـه بـرای القـای مفـاهیم دینـی در سـینما و تأثیرگذاری مثبت آن بر مخاطب ، لازم است که دو نکته رعایت شود: اول اینکه فیلم بـه لحاظ ساختاری و هنری قوی و به لحاظ روایت ، چند لایـه باشـد و دوم اینکـه مفـاهیم عمیق دینی که بین ادیان مهم دنیا مشترک هستند، مورد توجه فیلم ساز قرار گیرنـد و نـه آگاهی های سطحی و عوام پسند.
در آخرین سال نذرش خواب مـیبینـد که باید به ده برگردد و از همین جا پرده برداری از راز سر به مهر بیست ساله روستا آغاز میگردد و در پایان فیلم با باز شدن گره های کوچک بـه دنبـال هـم ، نهایتـا گـره اصـلی گشوده شده و معلوم میشود که رحمان پسر سر راهی نیسـت ، بلکـه فرزنـد رحمـان و گوهر است که چون بچه دار نمیشده اند، به امام زمان (عج ) متوسل میشوند.