چکیده:
یکی از متغیرهای هدفگزاری شده در برنامه پنجم توسعه نرخ بیکاری است،بهطوری که در انتهای برنامه،این نرخ باید به 7 درصد برسد.این در حالی است که در شرایط کنونی نرخ بیکاری بیش از 10 درصد است و باتوجه به تعداد بیکاران موجود در بازار کار،تغییر هر واحد درصد،میزان قابل توجهی از نیروی کار ممکن است از شاغل و یا بیکار شوند.برای اینکه مقدار هدفگزاری شده در برنامه پنجم تحقق یابد باید سرمایهگزاری هر بخش از اقتصاد به تناسب ظرفیتها و امکانات توجه گردد. طبیعی است که انتظار بخشهای اقتصادی در ایجاد اشتغال متفاوت خواهد بود.در این راستا این مقاله به دنبال توان اشتغالزایی بخشهای مختلف اقتصادی در برنامه پنجم توسعه است.به همین منظور سعی شده است که با استفاده از تکنیک جدول داده-ستانده،اثر اجزای تقاضای نهایی هریک از بخشهای اقتصادی بر ایجاد اشتغال مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از محاسبه ماتریس ضرایب فنی اشتغال نشان از اشتغالزایی غیرمستقیم بالای بخشهای صنعت،برق،بخشی از فعالیتهای حوزه خدمات از جمله خدمات اجتماعی،مذهبی،هنری،ورزشی،آموزش و اداره امور عمومی و دفاعی که تنها به لحاظ اشتغالزایی مستقیم در جایگاه بالایی در مقایسه با سایر بخشها برخوردار بودهاند.نتایج تغییر در اجزاء تقاضای نهایی بر اشتغال بخشها نشان از عمده اشتغال بخشهای اقتصادی بهجز حوزه نفت و گاز متأثر از تقاضای داخلی از جمله مصرف خانوار،مصرف دولتی و سرمایهگزاری(تشکیل سرمایه ناخالص)یا بهعبارتی گسترش بازار داخلی برای محصولات نهایی آنها است.در نهایت براساس تأثیری که هریک از اجزاء تقاضای نهایی بر اشتغال دارند و دو سناریوی انتخاب شده اشتغال سالانه موردنیاز کشور در برنامه پنجم توسعه پیشبینی شده است.
خلاصه ماشینی:
"تکنیک جدول داده-ستانده،اثر اجزای تقاضای نهایی هریک از بخشهای اقتصادی بر ایجاد اشتغال مورد بررسی قرار گیرد.
عبارتی با افزایش 100 درصدی تقاضای نهایی برای محصول این بخشها در اقتصاد ایران بهترتیب 5/28،9/16 و 5/12 درصد به تعداد شاغلین
اشتغالزایی غیرمستقیم نشانگر روابط قوی این بخش با سایر بخشهای اقتصادی است و در نتیجه رشد و گسترش این بخش باتوجه به
جدول 1-مقایسه اشتغالزایی بخشهای مختلف اقتصادی براساس ضرایب محاسبه شده ماتریس اشتغال
این در حالی است که در اثر افزایش 10 میلیارد ریال در تقاضای نهایی،در بخش نفت و گاز تنها 16 نفر فرصت جدید شغلی ایجاد
مطابق جداول 2 و 3 اثر افزایش 10 میلیارد ریال بر تقاضای نهایی هریک از بخشها نشان داده شده است.
جزئی از تقاضای نهایی در اکثر بخشهای اقتصادی تقریبا بیشترین وابستگی را در ایجاد اشتغال هر بخش داشته است.
جدول 2-اشتغال کل ایجاد شده بر اثر افزایش 10 میلیارد ریال بر تقاضای نهایی هریک از بخشها
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 3-سهم هریک از اجزاء تقاضای نهایی از اشتغال کل ایجاد شده
ستانده بخشها انجام گرفته است،هزینه ایجاد یک فرصت شغلی تماموقت برای هریک از بخشهای قتصادی قابل محاسبه میباشد.
ایجاد فرصتهای جدید شغلی در این بخش میگردد بلکه اشتغال سایر بخشها را نیز متأثر میسازد.
تقاضای نهایی در اکثر بخشهای اقتصادی تقریبا بیشترین نقش وابستگی را در ایجاد اشتغال هر بخش داشته است.
که 3/88 درصد از اشتغال ایجاد شده در این بخش به واسطه صادرات بوده است.
که 3/88 درصد از اشتغال ایجاد شده در این بخش به واسطه صادرات بوده است."