چکیده:
ارزیابی اثرات زیستمحیطی( EIA )میتواند به عنوان ابزاری برای شناخت، بررسی و مقایسه اثرات گزینههای مختلف توسعه شهری در خدمت برنامهریزان و مدیران توسعه شهری باشد.روش ارزیابی اثرات مناسب این نوع توسعه که خود شامل انواع فعالیتها میباشد،ماتریس اثرات متقابل ایرانیشده لئوپولد است که اثر هرنوع فعالیت را بر اجزای مختلف محیط طبیعی میسنجد و به آن عددی بین 5-(خیلی بد یا مخرب)تا 5+(خیلی خوب یا مفید)اختصاص میدهد.مهمترین اثرات منفی شهر جدید پردیس در مرحله ساخت،با توجه به موقعیت و ویژگیهای محیط طبیعی آن تغییر شکل طبیعی زمین،تغییر مرفولوژی درهها و بر هم زدن نظم طبیعی سیستم هیدرولوژی،تخریب پوشش گیاهی و زیستگاههای جانوری و قطع مسیرهای مهاجرتی حیات وحش میباشد.در مرحله اسکان جمعیت نیز مهمترین اثرات،شامل افزایش تراز صوتی منطقه،تولید و دفع مواد زائد جامد، تولید و دفع فاضلاب،تأثیر بر رژیم سیلابی منطقه،تغییر رفتارهای تغذیهای و مهاجرتی حیات وحش میباشد.مهمترین راهحلها در زمینه کاهش مشکلات اشارهشده در مرحله ساخت،تبعیت از شکل طبیعی زمین و حداقل تغییر در نیمرخ طول و عرضی درهها،پرهیز از آمادهسازی بیش از حد لازم اراضی قبل از رسیدن به حد تعیینشده تراکم در فازهای موجود و جلوگیری از طولانی شدن مراحل اجرای پروژه و در مرحله اسکان جمعیت مدیریت ترافیک،دفع صحیح مواد زائد جامد،توسعه شبکه جمعآوری و تصفیه فاضلاب،حفظ مسیرهای مهاجرتی حیات وحش به شکل طبیعی آن،ایجاد و توسعه فضای سبز شهری و ایجاد کمربند سبز جنگلی در اطراف شهر به منظور محدود کردن و مهار توسعه غیر مجاز میباشد.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله،بدون نقد کارآمدی یا ناکارآمدی رویکردهای گذشته و کنونی حاکم بر توسعه شهرهای جدید و سایر سیاستهای موجود،مانند انبوهسازی،طرح مسکن مهر و غیره با هدف کاهش یا رفع مشکل مسکن که در صلاحیت نگارندگان به عنوان متخصص محیط زیست نمیباشد، فقط با تأکید بر ضرورت توجه به اصول حفاظت محیط زیست در برنامهریزی شهری و منطقهای به دو ابزار مهم،شامل کاربرد دادهها و تحلیلهای اکولوژیک در مراحل مکانیابی و برنامهریزی توسعه شهری با تأکید بر شهرهای جدید و نیز ارزیابی اثرات زیستمحیطی ( EIA,Assessment Impact Environmental ) فعالیتهای توسعه شهری اشاره شده و اثربخشی کاربرد ابزار دوم به عنوان راهحل مفیدی که حتی برای پروژههای توسعه شهری انجام شده یا در حال انجام نیز میتواند مفید باشد در قالب یک مطالعه موردی پرداخته خواهد شد.
در این مقاله،ارزیابی اثرات زیستمحیطی که توسعه یک شهر جدید میتواند بر محیط طبیعی(فیزیکی و بیولوژیکی)اطراف خود داشته باشد به عنوان ابزاری برای تلفیق اصول اکولوژی و حفاظت محیط زیست در خدمت برنامهریزان و مدیران شهری و منطقهای،مورد توجه قرار گرفته است.
برای تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیستمحیطی بعضی انواع توسعه،سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری برنامه عمران سازمان ملل متحد،کتابچههای راهنمایی برای انواع توسعه تهیه و چاپ کرده است(منوری،1380)؛اما برای شهرهای جدید بهطور خاص چنین راهنمایی تاکنون تهیه نشده و لذا با توجه به خصوصیات پروژههای موجود در این نوع توسعه،شامل راهسازی،خیابانکشی،تسطیح اراضی و ساختوساز،تأسیسات زیربنایی(لولهکشی آب،فاضلاب، گاز،مخابرات و برق)مهمترین فعالیتهای تأثیرگذار بر محیط زیست شناسایی و به روش ماتریس اثرات متقابل که در بخش روش کار اشاره خواهد شد مورد ارزیابی قرار گرفتهاند."