چکیده:
با توجه به اهمیت درس تربیتبدنی در مقطع ابتدای از سال 1376 نگرش جدیدی نسبت به این درس در راستای توسعه و بهبود آن در وزارت آموزش و پرورش آغاز گردیده است و لذا تحقیق حاضر وضعیت اجرای درس تربیتبدنی و ورزش را در سه پایه اول مدارس ابتدایی کشور را جهت استفاده مسئولین و کارشناسان برای برنامهریزی،مورد بررسی و توصیف قرار داده است.روش این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده و دادههای آن به طریق میدانی جمعآوری شده است.جامعه آماری شامل معلمین و مدیران سه پایه اول مدارس ابتدایی کشور که در 11808 مدرسه پسرانه و 11437 مدرسه دخترانه در 28 استان کشور مشغول تدریس و یا مدیریت بودند نمونه آماری به ماخذ 5%جامعه آماری انتخاب شد که شامل 796 معلم مرد،325 معلم زن و 591 مدیر مرد و 500 مدیر زن بود.اهداف تحقیق شامل توصیف ویژگیهای فردی آزمودنیها، توصیف وضعیت اجرای درس تربیتبدنی در ابعاد اهداف،آموزش و محتوای درسی،نیروی انسانی،اماکن تأسیسات و وسایل و بودجه و ارزشیابی و مقایسه دیدگاههای معلمین مرد و زن در رابطه با بعضی از متغیرها بود.متغیرهای تحقیق شامل:وضعیت نیروی انسانی،دیدگاه مدیریتی در اجرای درس تربیتبدنی،اهداف درس تربیتبدنی،آموزش و محتوای درس،اماکن تأسیسات و بودجه،ارزشیابی درس و دیدگاه معلمین و مدیران در رابطه با استفاده از روشهای نوین تدریس بود.برای جمعآوری دادهها از دو نوع پرسشنامه استفاده شده است.پرسشنامه ویژه معلمین که شامل 82 سئوال بود و پرسشنامه مدیران نیز شامل 47 سئوال بود که پس از تایید روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت.تجزیه توصیفی دادهها با استفاده از روش آمار توصیفی و با محاسبه فراوانی،درصد،میانگین و انحراف استاندارد انجام شد و نتایج در جداول ارائه شدند برای آزمون فرضیههای تحقیق با استفاده از آزمون مناسب آماری،توزیع طبیعی و تجانس واریانس دادهها مورد بررسی قرار گرفت و براساس نتایج حاصل از استفاده از این آزمون،از آزمون،آماری(خی دو)برای آزمون فرضیهها استفاده شد.یافتههای تحقیق نشان داد که،اکثریت معلمین و مدیران دارای مدرک تحصیلی دیپلم یا کاردانی بودند. حدود 70%معلمین در رشته تربیتبدنی تخصص نداشتند.اکثریت معلمین(25%مرد-20%زن)سابقه تدریس بین(3-1 سال)و مدیران بین(10-5 سال)داشتند.اکثریت معلمین(زیر 50%)با اهداف رفتاری آشنایی داشته و در طرح درس خود از آنها استفاده میکردهاند.در حدود 40%معلمین بر حرکات اساسی و بنیادی در تدریس خود تاکید داشتند.حدود 58%از معلمین برای تدریس از طرح درس استفاده میکردهاند.کمتراز 50%نفر معلمین نمره این درس را برمبنای تحقق اهداف رفتاری توسط دانشآموز تعیین میکردهاند.حدود 78%معلمین از فضای مدرسه برای تدریر درس تربیتبدنی استفاده میکردند.حدود 27%معلمین،60%تا 80%از نمره این درس را به پیشرفت دانشآموزان در آمادگی جسمانی اختصاص میدادهاند.حدود 37%معلمین با روش تدریس تلفیقی برای تدریس درس تربیتبدنی موافق بودهاند.
خلاصه ماشینی:
"از سال 1376 نگرش جدیدی نسبت به این درس در وزارت آموزش و پرورش با ایجاد معاونت تربیتبدنی و تندرستی آغاز شد،و اقداماتی برای تدوین برنامههای درس تربیتبدنی با نگاه و فکری نو آغاز گردید و منابعی برای تدریس این درس تدوین گردید و از جمله برای سه پایه اول ابتدائی از سال تحصیلی 83-1382 و بعد از آن نیز،پایههای بالاتر مشمول استفاده از برنامه و منبع درسی شد(راهنمای معلم تربیتبدنی،پایه اول و دوم)،و امروز به نظر میرسد که تحولی در اجراء و نگرش دانشآموزان و اولیاء و معلمان نسبت به این درس پیدا شده است،و لذا این تحقیق هم با این دیدگاه و انتظار انجام شد تا وضعیت اجرای درس تربیتبدنی و ورزش را در سه پایه اول مدارس ابتدائی کشور مورد بررسی و توصیف قرار دهد.
یکی از متغییرهای مهمی که مورد بررسی قرار گرفته وضعیت مدرک تحصیلی معلمین و مدیران مدارس ابتدائی بوده است که متاسفانه اکثر این تحقیقات سطح مدرک تحصیلی آنان در دیپلم و فوق دیپلم کاردانی گزارش کردهاند،و حتی بعضی از تحقیقات خارجی نیز به این ضعف اشاره کردهاند،با این توضیح که در اغلب کشورهای دنیا حد اقل مدرک تحصیلی برای یک مدرس مدرک کارشناسی میباشد(نمازی زاده 1353،سجادی 1368،دقیقه رضایی 1371،کاشف 1371،لطیفی 1372،رشیدی 1375،کوزهچیان 1376،آدینهای 1378،همتی 1380،حمایتطلب 1380،حسین آبادی 1381،وایت هدوهندری 1976،معینی 1981 بروک و مک دوناله 1995،دیویس 1997،هاردمن 1981،نال 2002)معمولا ضعف پائین بودن سطح مدرک تحصیلی را با ایجاد دورههای بازآموزی و کارآموزی جبران میکنند ولی تعدادی از پژوهشهای مرور شده به عدم ایجاد این دورهها و یا کافی نبودن ساعات دورهها اشاره کردهاند(میرزا رضائی 1380،عصاره 1382،رشیدی 1375،وایت هدوهندری 1976)."