خلاصه ماشینی:
در بعضی از لهجههای تاجیکی به جای فعل پس بستی، ضمایر شخصی پیوسته فوق برای ساخت گذشته نقلی به کار میروند: زدهام zadagi-m زدهایم zadagi-mo?n زدهاید zadagi-to?n سه-گاهی صفت مفعولی همراه باایستادهبرای این نوع فعل به کار میرود و آن وقتی است که فعل با مفهومتکرارهمراه باشد: بارها رفتهام rafta-?isto?da-am بارها رفتهای rafta-?isto?da-i لازم است ذکر گردد که صورت اخیر شبیهحال در حال انجام است(نگاه کنید به شماره 5).
8-گذشته دور این فعل در تاجیکی مانند فارسی معیار طبق فرمول زیر ساخته میشود: گذشته دور صفت مفعولی فعل اصلی+گذشته سادهبودن رفته بودیم ratfa-bude:m رفته بودید rafta-bude:d در بعضی از لهجههای تاجیکی صفت مفعولی همراه با پسوند -agi برای ساخت این فعل به کار میرود: رفته بودم raftagi-budam نوشته بودم navistagi-budam و گاهی صفت مفعولی همراه باایستادهاین فعل را میسازد و آن وقتی است که مفهومتکراربا فعل همراه باشد: بارها رفته بودم rafta-?isto?da-budam لازم است ذکر شود که صورت اخیر شبیهگذشته در حال انجام تاجیکی است(نگاه کنید به شماره 10).
9-گذشته استمراری ساخت این فعل در تاجیکی مانند فارسی معیار است: گذشته استمراری وند نمود+ستاک گذشته فعل+شناسه فعل میرفتیم m:eraft-e:m میرفتید me:-raft-e:d 10-گذشته در حال انجام این فعل در تاجیکی ساختی کاملا متفاوت با فارسی معیار دارد و طبق فرمول زیر ساخته میشود: گذشته در حال انجام صفت مفعولی فعل اصلی+گذشته دورایستادن داشتیم میخوردیم xurda-?isto?da-de:m داشتم میرفتم rafta-?isto?da-bu dam در بعضی از لهجههای تاجیکی این فعل به صورت زیر نیز به کار میرود: گذشته در حال انجام مصدر+گذشته سادهداشتن داشتم میرفتم raftan-do?stam داشتم میخوردم xurdan-do?stam در افعال مرکب جای جزء غیر فعلی مانندحال در حال انجام است(نگاه کنید به شماره 5).