چکیده:
ایران در سال های گذشته، شاهد توسعه سریع شهرها و افزایش چشمگیر جمعیت شهری بوده است. جمعیت شهری ایران که در نخستین سرشماری انجام شده در کشور (سال 1335ش.)، حدود 31 درصد بود، هم اکنون به 68 درصد جمعیت کشور افزایش یافته است. مهاجرت بی رویه از مناطق روستایی، مهمترین علت افزایش جمعیت شهرها طی چند دهه اخیر بوده است. این مهاجرت ها و افزایش میزان شهرنشینی، مصرف انرژی در ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. بر اساس آمار منتشر شده، متوسط مصرف سالانه انرژی در ایران، معادل 155 میلیون تن نفت خام می باشد و از این نظر در رتبه سیزدهم جهان جای دارد. این مطالعه، ارتباط میان مصرف کل انرژی و سطح شهرنشینی در ایران را برای دوره 1385-1350 شمسی، با استفاده از روش خود توضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL) مورد بررسی قرار می دهد. نتایج آن، حاکی از ارتباط مثبت و قوی میان شهرنشینی و مصرف کل انرژی، در بلندمدت است. همچنین، آزمون علیت گرانجری در خصوص مسیر ارتباط بین شهرنشینی و مصرف انرژی، یک رابطه یک طرفه از شهرنشینی به مصرف انرژی را مشخص کرده و نشان می دهد که شهرنشینی علیت گرانجر مصرف انرژی می باشد.
خلاصه ماشینی:
"این مطالعه،ارتباط میانمصرف کل انرژی و سطح شهرنشینی در ایران را برای دوره 1385-1350 شمسی،با استفاده ازروش خود توضیحبرداری با وقفههای گسترده3 (LDRA) مورد بررسی قرار میدهد.
هاجرت،شهرنشینی و مصرف انرژی شهرنشینی فرایند انتقال جمعیت و نیروی کار کشور از مناطق روستائی به مناطق شهری بوده وعمدتا ورود کشاورزان به شهر و اشتغال آنان در بخش صنعت و همچنین مشاغل خدماتی مرتبطبا آن را شامل میشود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)منبع:بانک مرکزی،بانک اطلاعاتی سریهای زمانی اقتصادی،بخش انرژی شیب تند این نمودار و افزایش غیر منطقی مصرف انرژی در کشور بسیار نگرانکننده است.
لذا،برای آزمون همگرایی لازم است آزمون فرضیهزیر انجام گیرد(نوفرستی،1378): 0>1-i?1m/i?:0H 0>1-i?1-m/i?:1H کمیت آماره t مورد نظر برای انجام آزمون فوق به صورت زیر محاسبه میشود: (5)(به تصویر صفحه مراجعه شود)با مقایسه آماره t محاسباتی و کمیت بحرانی ارائه شده از سوی بنرجی،دولادو و مستر،در سطحاطمینان مورد نظر،میتوان به وجود یا نبود رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای الگو پی برد.
حث و نتایج براساس روابط 2 و 3 نتایج حاصل از برآورد مدل پویای مصرف انرژی که در قالب رابطه 4 ارائهشده،در جدول زیر آورده شده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود)حال با استفاده از نتایج بدست آمده،فرضیه صفر وجود ریشه واحد و یا عدم همجمعی بینمتغیرهای الگو را آزمون میکنیم.
به منظور بررسی روابط کوتاهمدت بین مصرف کل انرژی و سایر متغیرهای مورد مطالعه،از مدل تصحیح خطا،در قالب رابطه 8،استفاده شد که نتایج آن در جدول 3 آورده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود)متغیر PDG در کوتاهمدت هم معنیدار میباشد،ولی متغیر شهرنشینی با اینکه ضریب مثبتیدارد،در کوتاهمدت رابطه معنیداری با مصرف کل انرژی ندارد."