چکیده:
آنچه که از تنظیم خانواده به اذهان عمومی متبادر میشود, کنترل و ایجاد محدودیت در
زایش است. رشد جمعیت در دهههای گذشته, برخورداری از امکانات بهداشتی و غیره, جوامع
و سازمانهای مختلف را به توجیه و ترویج این امر وا داشته است. لیکن حقیقت تلخی که
اخیرا گریبانگیر بسیاری از کشورهای توسعه یافته گردیده, تقلیل و سیر معکوسی است
که در زاد و ولد جوامع صورت میپذیرد و عواقبی که به تبع این مشکل دولتمردان را به
چارهسازی و توسل به توجیهات لازم فرا میخواند.
در کشورهای جهان سوم هنوز روی مسأله «کنترل موالید» بشدت تبلیغ و برنامه ریزی و
فرهنگ سازی میشود. سؤال واقعی این است که چگونه باید در این قضیه به حد تعدیل فرای
از افراط و تفریط رسید. مقاله حاضر میکوشد این مسأله را از ابعاد مختلف مورد
ارزیابی قرار دهد؛ بویژه که در اندیشه دینی مسأله تنظیم خانواده فقط از بعد ظاهری
آن مورد توجه قرار نمیگیرد؛ بلکه از آن جهت که شاکله ارزشهای معنوی و شخصیت حقیقی
افراد حاصل توجه به تعادل و حاکمیت سامانگیری و سامانپذیری و تنظیم واقعی خانواده
است. بر این اساس, پردازش موضوع امری ضروری است.
خلاصه ماشینی:
"از طرف دیگر، واقعیتها حاکی از آن است که اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران خواهان آن هستند که امور اجتماعی خود را به گونهای تنظیم کنند و سامان بخشند که با قوانین اسلامی و موازین شرعی مغایرت نداشته باشد، آنان این پایبندی را بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی خود میشمارند مسائلی که در زمینه بهداشت و تنظیم خانواده پیش آمد، شناسایی حکم اسلام در این زمینه را ضروری نمود و سؤالاتی از این قبیل مطرح شد، به کار بردن عوامل ضد باروری بخصوص قرصهای ضد بارداری از نظر اسلامی جایزاست یا نه؟ آیا عقیم کردن پدر یا مادر به وسیله ابزارهای گوناکون پزشکی جایز است؟ حکم سقط جنین در مراحل گوناگون از نظر اسلام چیست؟ آیا اصولا فکر کم بچه داشتن بر خلاف آنچه ما از اسلام میدانیم، نیست؟ نگاهی به منابع دینی درباره زاد و ولد روایاتی از پیغمبر اکرم وارد شده است مثلا آن حضرت فرمود: اکثروا الولد, اکاثربکم غدا؛ «فرزند زیاد بیاورید, من فردا به شما با داشتن امت بزرگ و پرجمعیت بر دیگران مباحات میکنم (الحر العاملی, 1414ه, ج21, ص358).
9ـ در یک کشور اسلامی میتوان با برنامهریزی مناسب و نظم محوری در اداره امور مختلف اجتماعی ـ خانوادگی و فردی شرایطی را ایجاد کرد که خانوادهها در حد تعادل از فرزندآوری بهرهمند شوند و اصل تعدیل و تعادل و رعایت حد وسط و عدم افراط و تفریط در این موضوع هم رعایت شود؛ بویژه آنکه هر مولودی از موهبات و نعمات الهی برای بهره ساختن خود و دیگران در امور مختلف زندگی برخوردار است و به تعبیر دیگر اگر او یک دهانی برای خوردن دارد, دو دست و بازوی نیرومند هم برای کار و تولید دارد؛ بنابراین با شرایط فعلی فقط مفهوم کنترل موالید هرگز قرار گرفتن در حصر تک فرزندی نیست که این بلیه در دو دهه دیگر برای کشور ما مشکلزا خواهد بود."