چکیده:
در این نوشتار با طرحی جهانی در زمینه حقوق خانواده در اسلام که توسط یکی از
دانشگاههای آمریکا فراهم آمده است آشنا میشویم. این طرح با آنکه نهایی نشده است
ولی اطلاعات مفیدی در زمینة حقوق خانواده از حدود چهل کشور جهان که یا اصطلاحا
مسلمان محسوب میشوند یا جمعیت قابل ملاحظهای از مسلمانان در آن ساکناند, ارایه
میدهد . در این طرح, نقاط قوت و ضعفی وجود دارد که توجه به آنها در کنار آشنا شدن
با محورهای طرح مزبور میتواند برای پژوهشگران ایرانی مفید باشد. البته نقاط ضعف
این طرح, با توجه به اهداف غیر علمی مؤسسة حامی طرح, به اندازهای است که جایگاه آن
را به حد یک طرح اطلاعرسانی و نه پژوهشی ـ بنیادی تنزل میدهد و اهداف طرح به
گونهای پیشبینی شده است که احتمال شناسایی زمینههای جهانیسازی در عرصة حقوق
خانواده را در کشورهای اسلامی تقویت مینماید.
خلاصه ماشینی:
"یکی از طرحهای در دست اجرای این دانشگاه, طرحی جهانی در حوزه حقوق خانواده اسلامی با عنوان زیر است: "Islamic Family Law: Possibilities of Reform Through Internal Initiatives" (حقوق خانواده در اسلام: راهکارهای اصلاح از طریق ابتکارات داخلی) طرح مزبور با حمایتهای مالی یکی از مؤسسات خصوصی و غیر دانشگاهی آمریکا به نام مؤسسه فورد (The Ford Foundation) به مرحله اجرا در آمده است.
در این پروژه تنها به حقوق خانوادة کشورهای اسلامی یعنی کشورهایی که بنا به تعریف سازمان کنفرانس اسلامی, دارای اکثریت مسلمان هستند (دیلمی, 1381: 32) نپرداخته است بلکه حتی به جوامعی که غیر اسلامی محسوب میشوند ولی جمعیت مسلمانان در آنها یک اقلیت قابل توجهی را تشکیل میدهد نیز توجه شده است؛ بنابراین وقتی در این طرح از حقوق خانواده اسلامی در کشور هندوستان و یا حتی ایالات متحده آمریکا نام برده میشود, نباید تعجب نمود.
در خاتمه, تمام مستندات تهیهکنندگان طرح درباره حقوق ایران را به شرح زیر معرفی مینماییم که خود شاهدی بر ناقص بودن طرح از این منظر است: Amin, Middle East Legal Systems, Glasgow, 1985; Haeri, "Divorce in Contemporary Iran; A Male Preogative in Self-Will, "in Islamic Family Law, Mallat & Connors, eds."