چکیده:
بر اساس کنوانسیون 1982 حقوق دریاها،ساخت جزایر مصنوعی مجاز شناخته شده است و کشورها اجازه دارند برای اهداف پژوهشی،تحقیقاتی و بهرهبرداری از منابع دریایی به ساخت این گونه جزایر در حوزه حاکمیتی خود مبادرت کنند،ولی این جزایر فاقد مرزهای دریایی(دریای سرزمینی،منطقه نظارت،منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره)میباشند و کشورهای سازنده نمیتوانند در این زمینه ادعایی داشته باشند.اما امروزه حرکت رو به رشد ساخت این جزایر به ویژه در منطقه خلیجفارس و پیچیدگیهای زیستمحیطی پدید آمده،موجب طرح برخی نگرانیها از این روند شده است.در حال حاضر پروژههای متعدد ساخت جزایر مصنوعی در خلیجفارس وجود دارد،برای مثال بحرین ساخت جزیره دو دریا،کویت ساخت جزیره تفریحی سبز،قطر ساخت جزیره مروارید و امارات متحده عربی ساخت جزیره لولو به عنوان بزرگترین جزیره مصنوعی جهانی در ابو ظبی و ساخت برج العرب در دوبی به عنوان یکی از مرتفعترین سازههای جهان و ساخت جزایر نخل جمیره را آغاز کردهاند.بر اساس بسیاری از گزارشهای بین المللی و منطقهای،رفت و آمد تانکرهای نفتکش،سکوهای نفتی،پالایشگاهها و تأسیسات ساحلی موجب شده است که خلیجفارس به آلودهترین دریای جهان مبدل ود.در این شرایط،ساخت جزایر مصنوعی این روند راتشدید میکند و زیانهای جبرانناپذیری برای کشورهای ساحلی به بار آورد.در کنوانسیونهای حقوق بین الملل دریاها نیز توجه به محیط زیست دریاها و منافع سایر کشورهای ساحلی از پیش شرطهای اساسی ساخت این جزایر قرار داده شده است.در این پژوهش تلاش میشود تا ساخت جزایر مصنوعی از منظر حقوق بین الملل دریاها بررسی و تبعات زیستمحیطی ساخت جزایر مصنوعی بر دریای خلیجفارس مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"ساخت جزایر مصنوعی در خلیجفارس از منظر حقوق بین الملل محیط زیست مجید عباسی اشلقی* چکیده بر اساس کنوانسیون 2891 حقوق دریاها،ساخت جزایر مصنوعی مجاز شناخته شده است و کشورها اجازه دارند برای اهداف پژوهشی،تحقیقاتی و بهرهبرداری از منابع دریایی به ساخت این گونه جزایر در حوزه حاکمیتی خود مبادرت کنند،ولی این جزایر فاقد مرزهای دریایی(دریای سرزمینی،منطقه نظارت،منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره)میباشند و کشورهای سازنده نمیتوانند در این زمینه ادعایی داشته باشند.
در کنوانسیونهای حقوق بین الملل دریاها نیز توجه به محیط زیست دریاها و منافع سایر کشورهای ساحلی از پیش شرطهای اساسی ساخت این جزایر قرار داده شده است.
دیوان در بررسی این دعوا و ادعاهای دولت مالزی اعلام کرد که دولتها در زمینه ساخت جزایر مصنوعی باید آثار زیستمحیطی آنرا ارزیابی و به آگاهی کشورهای ذی نفع برسانند و با دیگر کشورها برای نگهداشت محیط زیست دریا همکاری کنند.
در این کنوانسیون این نکته مهم نیز مورد توجه قرار گرفته است که در انجام اقدامات مربوط به جلوگیری،کاهش یا کنترل آلودگی محیط زیست دریا،کشورها باید چنان عمل کنند که به طور مستقیم یا غیر مستقیم،ضرر و خسارت را از یک ناحیه به ناحیه دیگر منتقل ننمایند یا یک نوع آلودگی را به نوع دیگر تبدیل نکنند (UNCLOSE,1982,Section 12) .
با عنایت به در هم تنیدگی محیط زیست به ویژه در مناطقی مانند خلیجفارس این عمل قطعا پیامدهای زیستمحیطی منفی برای کشورهای منطقه در بر خواهد داشت و لذا اصل رعایت حقوق دیگران و در نظر گرفتن منافع جامعه بین المللی در حقوق بین الملل که در کنوانسیون حقوق دریاها نیز مورد تأیید و تأکید قرار گرفته،با این عمل مغایرت خواهد داشت."