چکیده:
مفهوم"منع اشاعه"به سیاستها و اقدامهایی اشاره دارد که در سطوح ملی و بین المللی در جهت اعمال نظارت و کنترل بر جریان انتقال سلاحهای کشتار جمعی و تکنولوژیهای پیشرفتهی مربوط شکل میگیرد.بر این مبنا،این مفهوم از ارتباط ماهوی خاصی با ترتیبات چند جانبهی ناظر بر صدور تکنولوژی برخوردار است،نهادهای بین المللی که از بعد نظری در چارچوب"نظریهی رژیمهای بین المللی امنیتی"معنا مییابد.در این نوشتار،ضمن آشنایی با ویژگی نظری و کارکردی ترتیبات یاد شده،به ویژه کوکوم،ان پی تی،ام تی سی ار و وسنار سعی میشود جایگاه ترتیبات مزبور به عنوان عناصر اصلی رژیم منع اشاعه در سیاست خارجی(امنیتی)آمریکا (در دورههای جنگ سرد و بعد از آن)مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"جایگاه"رژیم امنیتی منع اشاعه"در سیاست خارجی آمریکا (2007-1949) سید اصغر کیوان حسینی* استادیار روابط بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد (تاریخ دریافت:86/12/7-تاریخ تصویب:87/1/27) چکیده: {IBمفهوم"منع اشاعه"به سیاستها و اقدامهایی اشاره دارد که در سطوح ملی و بین المللی در جهت اعمال نظارت و کنترل بر جریان انتقال سلاحهای کشتار جمعی و تکنولوژیهای پیشرفتهی مربوط شکل میگیرد.
در این نوشتار،ضمن آشنایی با ویژگی نظری و کارکردی ترتیبات یاد شده،به ویژه کوکوم،ان پی تی،ام تی سی ار و وسنار سعی میشود جایگاه ترتیبات مزبور به عنوان عناصر اصلی رژیم منع اشاعه در سیاست خارجی(امنیتی)آمریکا (در دورههای جنگ سرد و بعد از آن)مورد بررسی قرار گیرد.
ب. ترتیبات چند جانبهی ناظر به صدور فناوری(پیشرفته)و تسلیحات؛به مثابهی یک رژیم بین المللی امنیتی در ابتدا نکات زیر قابل توجه است: اول؛رژیم منع اشاعه،به طیفی گسترده از توافقات دو یا چند جانبه اشاره دارد که در میان جمعی خاص از دولتها به ویژه دول غربی(به محوریت آمریکا)و برخی از متحدین غیر غربی،براساس دغدغههای معطوف به امنیت منطقهای و جهانی شکل گرفته است.
آمریکا و ان پی تی بوش در چارچوب بازنگری در استراتژی کلان آمریکا و تطبیق آن با مقتضیات داخلی و محیطی شرایط بعد از جنگ سرد،به ویژه بر محور جایگاه تسلیحات اتمی در سیاست امنیت ملی این دولت که با نوعی مجادله میان طیفهای سنتگرا )lanoitidarT( ،حد اکثرگرا )stsilamixaM( و حد اقلگرا )stsilaminiM( همراه شده بود :5991-4991,ytirraG dna enobmaC( )87-57 ؛تهدیدهای ناشی از گسترش خارج از کنترل این نوع توانمندی را حد اقل در سه حوزهی جغرافیایی روسیه،جمهوریهای تازه استقلال یافته و جهان سوم ارزیابی میکرد."