چکیده:
نسخهء خطی شاهنامهء فردوسی موجود در کتابخانهء فلورانس باتوجه به تاریخ کتابت آن(614 ق)در حال حاضر قدیمترین نسخهء خطی شاهنامه به شمار میآید و در حدود شصت سال از نسخهء خطی موزهء بریتانیا(675 ق)که شاهنامهء چاپ شوروی براساس آن تصحیح و منتشر شده است،قدیمتر است.پس از شناختن این نسخه،اختلافنظرهایی دربارهء اعتبار آن در میان استادان ادب پدید امد.بهطوری که برخی آن را کهنترین و معتبرترین نسخهء شاهنامه میدانند و برخی با ساختگی و جعلی بودن آن تأکید میکنند. نویسنده در این مقاله به بررسی نظرات مختلف در اینباره میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"8در نسخهء فلورانس نیز در کتیبههای اول،چهارم،سوم و ششم صفحهء اول و دوم چنین آمده است: «بنام ایزد بخشایندهء بخشایشگر کتاب شاه نامه از گفتار امیر حکیم ملک الکلام جید الشعر ابو القاسم منصور بن الحسن الفردوسی الطوسی رحمه الله» رابعا:در شاهنامه چاپ شوروی(ج 3 ص 16)که بر اساس چهار نسخهء قدیمی انجام شده چنین آمده است: و زان روی چون رستم شیرمرد بیامد بر شاه ایران چو گرد به پیش اندرآمد بکش کرده دست برآمد سپهبد ز جای نشست بپرسید و بگرفتش اندر کنار ز فرزند و از گردش روزگار ز گردان و از رزم و کار سپاه و زان تا چرا باز گشت او ز راه نخست از سیاوش زبان برگشاد ستودش فراوان و نامه بداد چو نامه بر او خواند فرخ دبیر رخ شهریار جهان شد چو قیر مطابق رسوم قدیم رستم نمیتوانست بدون ادای احترام با پادشاه ایران گفتگو کند و این مطلب در شاهنامه چاپ شوروی از قلم افتاده،اما در نسخهء فلورانس(ص 791)چنین آمده است: ز گردان و از رزم و کار سپاه و زان تا چرا بازگشت او ز راه تهمتن ببوسید روی زمین به کاوس بر خواند چند آفرین نخست از سیاوش زبان برگشاد ستودش فراوان و نامه بداد این نکتهای بسیار دقیق است که خواننده را به نظر نمیرسد، اما از چشم محقق دور نمیافتد.
خامسا:بنابر نسخهء فلورانس(ص 671)مادر سیاوش پس از زادن فرزند در گذشته است و فردوسی در دو بیت،وفات او را یاد کرده است: بگفتند با شاه کاوس کی که بر خوردی از ماه فرخنده پی یکی کودکی فرخ آمد پدید کنون تخت برابر باید کشید جدا گشت ازو کودکی چون پری به چهره بسان بت آزری یکی ماه دیدار فرخ پسر که بر مادرآورد گیتی به سر چو آن شاهزاده ز مادر بزاد هم اندر زمان مادرش جان بداد جهان گشت از آن خرد پر گفتوگوی کز آنگونه نشنید کس روی و موی جهاندار نامش سیاوخش کرد بر او چرخ گردنده را بخش کرد ژول مول،مستشرق فرانسوی،در سال 8781 م از نسخههای خطی و چاپی که به دست آورده بود به روش التقاطی شاهنامهای فراهم ساخت و آن را به فرانسه ترجمه کرد و همراه با متن فارسی در هفت جلد منتشر کرد."