خلاصه ماشینی:
"گزارشی کوتاه از تحولات فکری ایرانیان در آستانهی انقلاب مشروطیت نگاهی به آرا و اندیشههای پیشگامان انقلاب مشروطیت محمد رضا عدل (به تصویر صفحه مراجعه شود) نخستین اندیشههای انتقادی نسبت به جامعه و قدرت حاکمه،بر اثر برخورد ایرانیان با تمدن غرب پدید آمد.
حجت الله اصیل در کتاب«زندگی و اندیشه میرزا ملکم»معتقد است،از آن جایی که ملکم تحت تاثیر فلاسفه عصر روشنفکری بود، بر این اساس عناصر اصلی اندیشه او عبارت است از:اصالت عقل و علم،اومانیسم،حقوق و آزادیهای طبیعی بشر،دموکراسی، پارلمانتاریسم،کنستیتوسیون و قانون مشروطیت،برابری در برابر قانون، تخصصگرایی،سرمایهداری و راه رشد و توسعه اقتصادی وابسته،اخذ و اقتباس همه جانبهی نظامات ارزشی غرب.
» از نظر میرزا آقا خان کرمانی،ریشهی اصلی عقب ماندگی ایرانیان به زمانی باز میگردد که آنها از اصول و قانون طبیعی فاصله گرفتند (به تصویر صفحه مراجعه شود)دچار حکومت دیسپوتیستی و مذهبی فناتیکی شدند.
هرچند که سید جمال الدین بر آن بود تا سلاطین ممالک اسلامی و از جمله پادشاه ایران -ناصر الدین شاه-را نسبت به خطر استعمار و عقب ماندگی جهان اسلام آگاه نماید و در این رابطه او در سفر به ایران سفر کرده بود، نتوانست شاه را به انجام اصلاحات و مبارزه علیه انگلیسیها متقاعد نماید و بر این اساس به انتقاد از وضعیت نابسامان ایران روی آورد و شاه ایران که نسبت به وجود او و نفوذش در بین علما و مردم بیمناک بود او را از ایران اخراج کرد."