چکیده:
فرایند کنش متقابل اجتماعی ساز وکاری است که شکلگیری رابطة اجتماعی میان کنشگران
را ممکن میسازد. این فرایند با تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل میان کنشگران پدید
میآید و در آن هر کنشگر با قابلیتها و توانمندیهای فردی خود شرکت میکند.
قابلیتها و توانمندیهای فردی هر کنشگر که سرمایة اجتماعی او بهشمار میآید،
برآمده از تجربههای اوست که در گذر زمان و بر اساس فرایند تجربهآموزی تغییرپذیر
است. تغییر سرمایة اجتماعی فردی کنشگران سبب میشود تا وزن و موقعیت آنان در فرایند
کنش متقابل نیز پیوسته یکسان نباشد و به ازای تغییرات سرمایه اجتماعی فردی کنشگران
موقعیت آنان نیز در این فرایند تغییر کند. دامنة این تغییرات که دامنة کنش متقابل
نامیده میشود بین 0 (صفر درجه) تا 90 (زاویه میان دو محور متقاطع) محدود است.
تغییراتی که فراتر از آن محدوده صورت گیرد، سبب تغییر جهت رابطه میان کنشگران
میشود.
خلاصه ماشینی:
"مقدمه کنش متقابل اجتماعی (Social Interaction) فرایندی است که با برقراری ارتباط (Communication) میان کنشگران (Actors) آغاز میشود و شکلگیری رابطة اجتماعی (Social Relationship) میان آنان و جریان یافتن این رابطه را در گذر زمان ممکن میسازد.
افزون بر این، این رابطه یک فرایند اجتماعی نیز هست (Wiese 1924)، زیرا دو ذهن انسانی را در برابر یکدیگر قرار میدهد، آنها را با هم درگیر میکند و این درگیری در گذر زمان تداوم مییابد ـ هرچند که ممکن است، این «در برابر هم نهادن» و «با یکدیگر درگیر کردن» به همگرایی یا به واگرایی میان آن دو ذهن (یا ذهنیت) بینجامد (Tarde 2003).
اما در «موقعیت پاسخگویی متقابل» در واقع، این ذهنهای کنشگران است که در تقابل با یکدیگر قرار میگیرند و هر کنشگر با محتوای ذهنی ـ و یا به عبارت دیگر، با ذهنیت خاص خود نسبت به «دیگری» و نسبت به «موقعیت» و «موضوع» کنش متقابل در این فرایند شرکت میکند.
زیرا کنشگر و دسترسی او به منابع و اهرمها فقط نیمی از واقعیت کنش متقابل اجتماعی را تشکیل میدهند، نیم دیگر این واقعیت، کنشگر دیگری است که او نیز منابعی در اختیار دارد و به سهم خود میکوشد تا بیشتر تأثیر بگذارد و کمتر تأثیر بپذیرد.
تغییرپذیری کمیت و کیفیت سرمایههای اجتماعی کنشگران سبب میشود تا موقعیت آنها در فرایند کنش متقابل اجتماعی، نیز تغییرپذیر باشد و بر این پایه رابطة میان آنها هم با فراز و فرودهایی روبرو شود.
از اینرو اگر سرمایههای اجتماعی کنشگران در یک فرایند کنش متقابل اجتماعی (به طور نسبی) با یکدیگر برابر باشند، رابطة میان آنها (کنشگر الف و کنشگر ب) بر یک محور افقی (شکل شماره 1) قرار میگیرد و رابطهای تعادلی خواهد بود."