چکیده:
تدوین سند چشم انداز بیست ساله، گام ارزشمندی در جهت دهی فعالیت های کشور برای رسیدن به توسعه بوده و از مهم ترین فرازهای سند، توجه ویژه به جایگاه ایران در افق 1404 در حوزه علم و فناوری است. بدیهی است تحقق اهداف مندرج در سند چشم انداز، مدیریت و تدبیر جامع در تمامی ابعاد را می طلبد و لازم است در حوزه مدیریتی علم و فناوری، مهم ترین عوامل شناسایی شده و برنامه های مناسب، طراحی و اجرا گردند. از آنجا که چشم انداز ناظر به آینده است، بهره گیری از تکنیکهای آینده نگرانه برای سنجش جهت گیری صحیح سیاست ها و کیفیت برنامه ها در مسیر تحقق اهداف چشم انداز، ضروری است. در مطالعه حاضر که تلاشی در این مسیر است، ابتدا ضمن مطالعات کتابخانه ای و میدانی و بهره گیری از نظریات کارشناسان، عوامل مهم تاثیرگذار در آینده مدیریت علم و فناوری مورد شناسایی قرار گرفته و علاوه بر رتبه بندی اهمیت آن ها، میزان احتمال به چالش کشیده شدن این عوامل و مورد چالش قرار گرفتن آن ها تا افق مندرج در سند چشم انداز بیست ساله (1404) به سنجش نظر متخصصان علمی در مقایسه با افراد درگیر در حوزه سیاست گذاری علم و فناوری گذاشته می شود. نتایج حاکی از آن است که پیش بینی هر یک از دو گروه بیش تر بر اساس حوزه دید ایشان نسبت به مسائل تخصصی حوزه کاری خودشان است. نتایج حاصل علاوه بر بیان نقاط همگرای نظریات این دو گروه، مبین دلایل اختلاف نظریات ایشان در پیش بینی آینده بوده و می تواند معیاری برای اصلاح سیاست ها و برنامه ها باشد. پیش بینی سیاست گذاران به طور کلی خوش بینانه تر از متخصصان بوده است.
The Twenty Year Vision Document is valuable step in directing the countries activities to attain development. One of the important high lights of the Document is paying particular attention to science and technology in 1404. To achieve the goals of the document an integrated overall management is needed for science and technology and identifying most important factors and designing proper plans are needed. Since the Document has future looking nature، it is necessary to use related future and foresight methods to monitor the proper directing of policies and quality of the plans. In the present work، which is a step in this regard، after an extensive literature survey and compiling experts opinion، important factors affecting the future of science and technology were identified، prioritized، and the probability of them being challenged in the time frame of the Document i.e. 1404 is evaluated by comparing the opinions of scientists and policy makers active in field of science and technology. The outcomes show that the forecast by each group is under the influence of their field of expertise. The results not only present the convergent points of views، but also explain the underlying reasons for differing views، which can be used to correct the policies and plans. In overall policy makers show more optimism that the specialists.
خلاصه ماشینی:
"در مطالعه حاضر که تلاشی دراین مسیر است،ابتدا ضمن مطالعات کتابخانهای و میدانی و بهرهگیری از نظریات کارشناسان،عوامل مهم تأثیرگذار در آینده مدیریت علم و فناوری مورد شناساییقرار گرفته و علاوه بر رتبهبندی اهمیت آنها،میزان احتمال به چالش کشیده شدن این عوامل و مورد چالش قرار گرفتن آنها تا افق مندرج در سند چشمانداز بیستساله(1404)به سنجش نظر متخصصان علمی در مقایسه با افراد درگیر در حوزه سیاستگذاری علم و فناوری گذاشته میشود.
لذا با توجه به تفاوت اولویت دغدغههای سیاستگذاران ومتخصصان که گروه اول بیشتر به مسائل کلان میاندیشند و گروهدوم در حیطههای تخصصی دغدغه دارند،پیشنهاد میشودمکانیزمهایی کارا برای ایجاد همگرایی نظریات این دو گروه طراحیشود تا برای رسیدن به اهداف مندرج در سند چشمانداز بازدهیفعالیتها بالا رفته و واقعیتهای موجود از نظر سیاستگذاران بهمتخصصان منتقل شده و متخصصان نیز بتوانند امکان درک اهمیتخواستههای خود در حیطههایی مانند مالکیت معنوی و اخلاق را برایسیاستگذاران فراهم کنند؛به خصوص در حیطه پیشبینی،با توجه بهآنکه دست سیاستگذاران برای هدایت جریان علم و فناوری بازتر ازدست متخصصان است،به نظر میرسد احتمال تحقق مواردی که ایشاناحتمال تحقق آنها را بالاتر ارزیابی کردهاند بیشتر باشد،درحالیکهاز نظر درجهبندی اولویت پیشبینیهای متخصصان در حوزههایدیگری است و با نزدیک شدن ارتباط و نحوه نگاه این دو گروه بهمسائل،میتوان میزان پیشبینی آنها را به هم همگرا نموده و ظرفیتهردو گروه برای ایفای نقش مؤثر را با بازدهی بیشتری استفاده کرد."