چکیده:
ایران به منظور الحاق به سازمان تجارت جهانی باید تعرفه های وارداتی را کاهش دهد. یافته های مطالعات موجود نشان می دهد آثار احتمالی کاهش تعرفه بر بخش کشاورزی لزوما با کل اقتصاد همجهت نیست و مستلزم بررسی مجزاست. این مطالعه نیز با هدف بررسی آثار احتمالی کاهش تعرفه ها بر متغیرهای کلان بخش کشاورزی و رفاه روستایی صورت گرفت. برای دستیابی به هدف یاد شده، از چارچوب تعادل عمومی مبتنی بر داده های ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1378 استفاده شد. این چارچوب افزون بر بخشهای کشاورزی، بخشهای غیرکشاورزی را نیز شامل می شود. ماتریس یاد شده ابتدا با استفاده از داده های تعرفه وارداتی و معادل تعرفه موانع غیرتعرفه ای سال 1388 و یارانه های سال 1387 تعدیل شد و سپس جهت ارزیابی اثر کاهش تعرفه مورد استفاده قرار گرفت. تغییرات رفاهی به صورت تغییرات معادل و خانوارها نیز به تفکیک دهکهای درآمدی لحاظ شدند. یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد کاهش تعرفه در بخشهای کشاورزی و صنایع وابسته به کشاورزی موجب کاهش تولید و قیمت محصولات کشاورزی می شود. همچنین کاهش تعرفه در بخشهای غیرکشاورزی با افزایش تولید و کاهش قیمتها در بخشهای کشاورزی همراه خواهد بود، اما افزایش تولید فراتر از کاهش قیمت است. کاهش تعرفه همچنین موجب افزایش رفاه خانوارهای روستایی می شود که این افزایش در میان دهکهای درآمدی بالا بیش از دهکهای درآمدی پایین است. کاهش تدریجی تعرفه ها و سیاستهای حمایتی موقتی به عنوان توصیه های سیاستی مطالعه مطرح شدند.
خلاصه ماشینی:
"در میان مطالعاتی که در حوزهاقتصاد ایران انجام شده،مطالعه جنسن و تار(2003)تلاش عمیقتری برای تحلیل اثر تعرفه بودهاست،به این ترتیب که در این مطالعه بخش کشاورزی در قالب سه زیربخش دام،زراعت وسایر کشاورزی در مدل دیده شده و افزون براین،هریک از صنایع وابسته کشاورزی نیز بهتنهایی ارزیابی گردیده است.
آثار سطوح مختلف کاهش تعرفه در بخش کشاورزی(درصد) (به تصویر صفحه مراجعه شود)مأخذ:یافتههای تحقیق در جدول 3 نیز یافتههای به دستآمده برای سناریوی کاهش تعرفه صنایع وابسته بهکشاورزی شامل صنایع غذایی،صنایع منسوجات،پوشاک و چرم و صنایع چوب و کاغذ ارائهشده است.
در موردبخش شیلات چند دلیل برای این مسئله میتوان ذکر نمود؛بخش شیلات از فراوردههای صنایعوابسته به کشاورزی به عنوان نهاده واسطهای نیز استفاده میکند و لذا کاهش قیمت داخلیمحصولات این صنایع پس از کاهش تعرفه-افزایش واردات-موجب افزایش کاربردمحصولات این صنایع به عنوان نهاده واسطهای در بخش شیلات میشود و افزایش تولید را بههمراه میآورد.
یکی از وجوه تمایز عمده بخش خدمات با سایر بخشها،سهم بالای عواملتولید اولیه در مقایسه با عوامل واسطهای میباشد به گونهای که بیش از 82 درصد از ارزش تولید به نیروی کار و سرمایه تعلق دارد،در حالی که در مورد بسیاری از سایر بخشها این رقمدر سطح بسیار پایینی قرار دارد.
یافتههای مطالعه در خصوص بخش کشاورزی حاکی است که کاهش تعرفهواردات موجب کاهش تولید غلات به طور محسوس خواهد شد و لذا در مورد بخشهای کشاورزی،برنامهریزی برای تغییر الگوی کشت از غلات به سایر محصولات جایگزین نیاز خواهد بود،چرا که الگوی کشت غالب در کشاورزی ایران،غلات میباشد."