چکیده:
مطالعات میانرشتهای با تأکید بر علوم اسلامی، عرصهای است که طی سالهای گذشته، توجه بسیاری از دانشمندان و محققان را جلب کرده است. البته، یکی از مسائل عمده برای محققانی که وارد این عرصه شدهاند، روش و فرایند پژوهش است. معرفی و تبیین روشی متقن و اتکاپذیر در پژوهشهای میان رشتهای مدیریت اسلامی با تأکید بر منبع غنی و ارزشمند قرآن کریم، هدف اصلی این پژوهش است. بدین منظور، ضمن بررسی اجمالی مفاهیم تدبر و تفسیر قرآن و روشها و گرایشهای عمده تفسیری در علوم قرآنی، مطالعات میانرشتهای مدیریتی با صبغه قرآنی طی دهه اخیر، بررسی و راهبردهای پژوهش تدبر در قرآن، با تأکید بر پژوهشهای مدیریتی تبیین شد. راهبردهای پژوهش تدبر در قرآن شامل راهبرد آیهمحور، راهبرد سیاقمحور، راهبرد سورهمحور، راهبرد داستانمحور و راهبرد مسئلهمحور است که به نحو استقرایی از دل پژوهشهای مدیریت اسلامی دهه گذشته، استخراج شدهاند. هر یک از راهبردهای مذکور، کارکردها، فرایند و نقاط قوت و ضعفی دارد که در این مقاله، بدانها توجه شده است. بدین ترتیب، میتوان ادعا کرد که راهبرد تدبر در قرآن، فرآیند واحدی ندارد بلکه بر اساس هدف و مسئله پژوهش، تسلط و مهارت و زمان در اختیار پژوهشگر میتوان راهبردهای متمایزی را استخدام کرد. نهایتا اینکه اعتبار پژوهشهای تدبر در قرآن، موضوعی است که در این مقاله با تأکید بر دو محور اتقان و افاده و سؤالات متناظر و روشهای ارزیابی آنها، بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
"این روش که به نظر میرسد شبیه تفسیر ترتیبی است ولی در مقیاس یک سوره انجام میشود بر این مفروضه استوار است که علیرغم بیان مبین و پرفایده بودن تک تک آیات قرآن کریم،برخی سورههای قرآنی-که به نحو توقیفی رسول اکرم-صلی الله علیه و آله-آنها را نظم داده است محور و یا محورهای خاصی دارند که به تناسب این محورها میتوان آنها را بررسی کرد.
راهبردهای پنجگانه تدبر در قرآن که طی سالهای گذشته در پژوهشهای قرآنی رشته مدیریت قوام یافته،عبارت اس از: 1-راهبرد تدبر آیهمحور با تأکید بر کلید واژههای قرآنی؛ 2-راهبرد تدبر سیاقمحور با تأکید بر دسته آیات مرتبط باهم؛ 3-راهبرد تدبر سورهمحور با تأکید بر یک یا چند سوره که غرض خاصی را دنبال کرده است؛ 4-راهبرد تدبر داستانمحور که بر داستانهای خاص قرآنی تأکید دارد؛ 5-راهبرد تدبر مسئلهمحور که مسئلهای را در همه آیات قرآن،بررسی میکند؛ و ثانیا،تا حدودی میتوان برای هر راهبرد پژوهشی،فرایند مختص آن را استقصاء کرد.
در هر صورت راهبردهای پنجگانه تدبر در قرآن،جنبه مقدمهای دارد و محقق برای اعتبارسنجی آنها و احتراز از افتادن در ورطه مهلک تفسیر به رأی،باید یافتههای تدبری خود را به خبرگان علوم قرآنی،آیایت محکم قرآن و یا کتب تفسیری معتبر عرضه کند (نقیپورفر،1385)و(لسانی فشارکی و مرادی،1385،صص 106 و 107).
Triangulation کتابنامه قرآن کریم نهج البلاغه احمدزاده کرمانی،روح الله(1384)،تبیین فرایند مدلسازی و تولید نظریه در حوزه سازمان بر اساس مبانی اسلامی،پایاننامه کارشناسی ارشد،به راهنمایی سید علی علوی،تهران: دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع)."