چکیده:
مسئله جدی و بنیادین در مطالعات علوم انسانی، خصوصا مطالعات تلفیقی، مشخص و منقح نبودن مدل روششناختی جامع است، بهطوریکه بتوان با آن، نظریههای منفرد حوزههای تلفیق را به مثابه ساختار منتظمی، مرتبط و منسجم کرد.در این مقاله با تبیین مانع روششناختی -بهعنوان مهمترین مانع در توسعه علوم انسانی- مطالعات میانرشتهای خصوصا در علوم انسانی،آسیبشناسی میشود و با بیان اینکه مهمترین آسیب، «حصرگرایی روششناختی» است، «کثرتگرایی روششناختی» در چارچوب مطالعات میانرشتهای، بهعنوان راهحلبرونرفت از این مشکل، عرضه میشود. نتیجه این راهحلیابی، طراحی مدل مفهومی تلفیقی به روش کتابخانهای است. مدل تلفیقی لاکاتوش-کوهن به مثابه مدلی روششناختی، کمک میکند که تناسب و ترابط حوزه مطالعات اسلامی و حوزه مدیریت رایج، بهتر درک شود و زمینهنظریهپردازی در مطالعات میانرشتهای مدیریت اسلامی فراهم آید.فرضیه اصلی این مقاله،به منظور تبیین مدل مفهومی تلفیقیعرضهشده، این است که عموم مطالعات مدیریت اسلامی، جزءگرایانه و بدون برنامه پژوهشی، انجام شدهاست. در واقع، در دو پارادایم اسلامی و مدیریت رایج، صرفا خردهنظریهها، عاری از ترابط و تناسبشان تطبیق و تلفیق شده است. این فرضیه با استفاده از روش تحلیل محتوا در پیشینه نظری و آثار برگزیده مدیریت اسلامی در ایران در دهههای 60 تا 80، بررسی و تأیید شده است.
خلاصه ماشینی:
"برای برنامه پژوهشی در دانش مدیریت میتوان بیان کرد که عقلانیت ابزاری،هسته مقاوم این دانش است که محور و پارادیم فکری غالب یا«فرانظریه36»این علم محسوب میشود و دارای مؤلفههای کارایی و اثربخشی سازمانی است.
8-در مدل لاکاتوش-کوهن در مدیریت اسلامی،دین(بهطور اخص اسلام) گزارههای محوری و چارچوب فکری مدیریت اسلامی را مستقیما تعریف و مشخص میکند و با کمربند محافظی آن را محافظ میکند و نسبت به نظریههای مطروح در دانش مدیریت(غربی)،دستور العملهایی را صادر میکند که: الف-هسته مقاوم در مدیریت اسلامی42را ابطال و یا جرح و تعدیل نکند (متعارض نباشد).
تحلیل نمونه محتوای کتابهای مستند به آیات و روایات: اگر کتاب اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن49،تألیف ولی الله نقیپورفر،نمونه کتابهای مستند به آیات و روایات در نظر گرفته شود: نویسنده،کتاب را با مقدماتی آغاز میکند که عمدتا مبتنی بر نگاه دینشناختی مؤلف در فهم متن دینی است.
از میان اصولی که ایشان ذکر کردهاند،اصل آخرتگرایی میتواند به عنوان هسته مقاوم مورد اجماع قرار بگیرد و این،در حالی است که کمربند محافظی برای این برنامه و راهبردهایی سلبی و ایجابی،برای خردهنظریههای مدیریت رایج در نظر گرفته نشده است.
تحلیل نمونه محتوای کتابهای مستند به آیات و روایات و انطباق با مباحث علمی: اگر کتاب مدیریت اسلامی50،تألیف سید علی اکبر افجهای،نمونه کتابهای مستند به آیات و روایات و انطباق با مباحث علمی در نظر گرفته شود: این کتاب از چهار بخش تشکیل شده است که از میان بخشهای مذکور،بخش اول در حیطه مطالعه و بررسی این مقاله قرار میگیرد.
مدل تلفیقی لاکاتوش-کوهن،مدلی است که میتواند با برقراری ارتباط قاعدهمند، میان چارچوبهای فکری موجود در پارادیم اسلامی و نظریههای مدیریت،مدلی روششناختی برای نظریهپردازی در مدیریت اسلامی،عرضه و مطالعات تطبیقی مدیریت اسلامی را به مطالعهای میانرشتهای تبدیل کند."