چکیده:
گنجینه بهارستان عنوان مجموعهای است از رسائل کوتاه خطی در موضوعات متعدد، که از سوی کتابخانه مجلس
شورای اسلامی، انتشار مییابد. تاکنون، پنج مجلد از این مجموعه در موضوعات حکمت، ادبیات فارسی، علوم قرآنی
و روایی، فقه و اصول و ادبیات عرب چاپ و نشر شده است. گفتار حاضر، نقدی است بر یکی از رسالههای گنجینه
بهارستان (ادبیات عرب) به نام نظم اللآلی در صرف، سروده قطب الدین نیریزی، که به تصحیح محمد باهر در مجموعه
یاد شده، چاپ گردیده. کلیت نقد، مشتمل بر سه بخش است. نویسنده نقد در بخش نخست، افتادگیها و سقطاتی را بر
شمرده، که مصحح رساله مذکور در نقل حواشی رساله به پاورقیها، آنها را ذکر نکرده و دقت لازم در نقل حواشی،
مبذول نداشته است.
بخش دیگر نقد، تذکر بدخوانیها و غلط خوانیهای مصحح در تصحیح رساله است و بخش پایان، ذکر آیاتی است
که ناظم رساله، آنها را عینا در ابیات منظومه آورده و یا به صورت حل در ابیات درج کرده و مصحح به آنها توجه
ننموده است.
خلاصه ماشینی:
"(گلستان، باب هشتم) * * * نظم اللآلی باید متذکر شد آنچه که بیش از همه از ارزش و اعتبار تصحیح و کار مصحح میکاهد و اطمینان خواننده را از کتاب مصحح سلب میکند، وجود اغلاط فاحش، افتادگیها، بدخوانیها و غلط خوانیهای مصحح است که با کمال تأسف در متن این رساله فراوان مشاهده میشود.
1. افتادگیها و سقطههایی که در رساله مذکور و در پاورقیها رخ داده که به برخی از آنها در اینجا اشاره میشود به شرح ذیل است: ص 253، پاورقی 3، در آیه شریفه بعد از کلمه «صرفنا»، کلمه «للناس» افتاده است.
ص 312، پاورقی 3، سطر 1، بعد از کلمه «من»، عبارت «الثلاثی المجرد و الماضی المجهول من» ساقط شده است.
ص 322، پاورقی 1، آیه شریفه، بعد از «شیء»، کلمه «خلقه» ساقط شده است.
ص 348، پاورقی 1، آیه شریفه که بعد از کلمه «علیه»، کلمه «الله» ساقط شده است و....
3. اعراب گذاری در حدی که خواننده دچار اشتباه و غلط خوانی نشود ضروری است، ولی افراط در این کار در مورد کلماتی که به راحتی خوانده میشوند و خواننده به خطا نمیافتد و یا تفریط در اعراب گذاری در مواردی که لازم است رعایت شود، نزد اهل فن پسندیده و شایسته نیست که متأسفانه در این رساله این افراط و تفریط مشاهده میشود و خوانندگان محترم خود میتوانند ملاحظه نمایند.
ص 262، پاورقی 2، سطر 4، آیه شریفه، «انفروا» غلط و «انفروا» صحیح است.
به عنوان، نمونه و مثال مواردی از آیات که در این رساله مورد غفلت واقع شده ذکر میشود: ص 266، بیت دوم: غلقت الابواب قالت هیت لک، آیه 23 سوره یوسف میباشد."