چکیده:
یکی از موضوعات مهم در فرهنگ تربیتی اسلام، شناخت دنیای مذموم و ممدوح و نیز سفارش مسلمانان به پرهیز از دنیای مذموم است. مقاله حاضر سعی دارد دیدگاه امام علی( را درباره همین موضوع بررسی نماید. در این راستا، ویژگیهای دنیای مذموم که علی( در نهجالبلاغه بیان داشتهاند، ارائه خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"2. دنیا تشنگانش را سیراب نمیکند امام علی( در خطبهای دیگر درباره حقیقت دنیا میفرماید: آگاه باشید که به راستی دنیا رو به فنا و نیستنی نهاده و انقراض لحظات خود را اعلام داشته است؛ نیکیهایش که در پشت پرده است، ناشناخته مانده و با سرعت پشت کرده، میگذرد؛ ساکنان خود را به نیستی و نابودی میکشاند و همسایگانش را به سوی مرگ میراند؛ دنیا شیرینی خود را تلخ و صافی خود را تیره ساخته است؛ پس، از این دنیا باقی نمانده است مگر تهماندهای، مانند تهمانده ظرف آب ریخته شده، یا جرعهای آب که با آن عطش تشنگان دنیا فرونخواهد نشست.
آری، تغییرات دنیا آنی و فوری و بهرهمندی از آن موقتی است؛ پس چیزی که چنین است، دل بستن به آن سودی ندارد و نباید به آن دل بست و تکیه نمود که تکیه به دنیا ناشی از پندار ثابت و دوام آن است و معلوم است که مراد از دنیا، خود جهان طبیعت با آن همه قوانین و شگفتیها و عظمتهایش نیست که نمایشگر قدرت و حکمت بالغه پروردگار جهان است؛ بلکه مراد از دنیا همانگونه که حضرت امیر( فرمودند، اعتباریات دنیاست که عمده مظاهر آن، مقام و مال است؛ لذا انسان نباید به مقام و مال فناپذیر دلبسته شود؛ چنانکه خدای سبحان میفرماید: ما عندکم ینفد وما عند الله باق (نحل: 96) آنچه نزد شماست نابودشدنی و آنچه نزد خدای سبحان است، باقی و ماندنی است.
29 اجمالا از کلمات امام علی( در نهجالبلاغه استفاده میشود که حقیقت دنیا، نابودی، تغییر و تصرم و نیستی و نابودی است؛ مگر اینکه دنیایی بلاغ باشد و زندگی دنیوی در مسیر حیات اخروی، که حیات معقول نامیده میشود، قرار بگیرد و این همان نوع زندگی است که پیامبران الهی و امامان معصوم( و حکمای راستین برای بشریت عرضه و تبلیغ نمودهاند."