چکیده:
طرح مساله: در ایران تقریبا 65 درصد مردان معتاد، متاهلاند. بهرغم آن تا کنون مشکلات زنان افراد معتاد مورد بررسی قرار نگرفته است این مطالعه به منظور بررسی مشکلات اجتماعی همسران مردان انجام شده است. روش: این مطالعه به صورت کیفی بر اساس 6 بحث گروهی متمرکز و 15 مصاحبه فردی عمیق انجام شده است. طی این مطالعه 20 مرد معتاد در دو گروه سنی و 33 نفر از همسران مردان معتاد در سه گروه سنی و تحصیلاتی از بین مراجعهکنندگان یک مرکز ترک اعتیاد در شرق تهران و درمانگران شاغل در آن مرکز مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافتهها: اکثر افراد به دافعه اجتماعی و برچسب زدن اجتماع اشاره داشتند. همچنین در اکثر محافل، زن به تنهایی و بدون حضور شوهر در مهمانی شرکت کرده و رفت و آمدها بیشتر به افراد مورد قبول شوهر از جمله افراد معتاد و فروشندگان مواد محدود شده است. قابل ذکر است که در اکثر موارد مرد معتاد از موارد فوق آگاه نبوده و یا در صورت آگاهی از مشکلات فوق اهمیتی به این مسائل نمیداده است. نتایج: همسران مردان معتاد یکی از اقشار آسیبپذیر جامعهاند. انگزدایی از این زنان، حمایت خانواده از آنها و ارائه خدمات اجتماعی مورد نیاز به این گروه پیشنهاد میگردد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه ممکن است سطح تحصیلات و سن افراد در نوع الگوی مصرف ومدت مصرف مواد و برنوع و شدت مشکل تاثیرگذار باشد،مردان معتاد و زنان به دوگروه سنی بالا و پایین 35 سال و همسران مردان معتاد نیز از نظر میزان تحصیلات،به دوگروه بالای دیپلم و زیر دیپلم تقسیم شدند.
1-3)دید اجتماعی از نظر اکثریت زنان با تحصیلات زیر دیپلم و مردان معتاد،دید مردم نسبت به همسرانمردان معتاد سرزنشآمیز است و مردم آنها را مسبب اعتیاد شوهرشان میدانند.
در ضمن قابل ذکر است که چون در این گروه زنان نهایت سعی خود را جهت مخفیکردن اعتیاد همسر نموده و غیبتهای مرد را در محافل و میهمانیها موجه نموده و یافامیل سعی در حفظ آبرو و شخصیت آنها داشتهاند،همین عامل سبب میگردد کهعلیرغم رنج و ناراحتی زن از تنها حاضر شدن در مجمعهای خانوادگی،از دید نه چندانشایستۀ دیگران در امان باشد.
در زمینۀ ارتباطات خارج از حوزۀ فامیل،گروه مردان و زنان با تحصیلات زیر دیپلماکثرا تمایلی به رفت و آمد با دوستان خود ندارند و به نظر میرسد این مسأله هیچ ارتباطیبا اعتیاد مرد ندارد،بلکه بافت خانوادگی و تفکر آنها به نحوی است که ارتباط با فامیل رابه ارتباط با دوستان ترجیح میدهند.
به نظر میرسد در مواردی که زن از قدرتکافی در منزل برخوردار باشد و یا مرد بخواهد در هنگام مصرف مواد تنها باشد زنمیتواند به منزل فامیل درجۀ یک خود برود؛در غیر این صورت زن یا مجبور به رفت وآمد با افراد مورد علاقه شوهرش بوده و یا باید منزوی شود."