چکیده:
دفاع از دین یکی از نیازهای ضروری جامعه امروزاست ؛ امروزه یکی از شیوه های پذیرفته شده دفاع از دین ، دفاع عمل گرایانه است ؛ دفاعی که درصدد است ، نشان دهد دین در زندگی مردم مشکل گشاست . مقاله حاضر با رویکردی عمل گرایانه درصدد بررسی کارکرد روان شناختی دین است ، بدین منظور نخست به توضیح پنج نیاز مهم روان شناختی، یعنی نیاز به رفع احساس تنهایی، نیاز به غلبه بر ترس از مرگ ، نیاز به معناجویی برای زندگی، نیاز به اجرای عدالت و نیاز به امیدی که بتوان درد و رنج حاصل از زندگی را تحمل کرد، میپردازد. سپس با رجوع به قرآن ، به طرح و بررسی تفسیری آیاتی میپردازد که به این نیازها اشاره کرده اند. و در نهایت ، به نحو پیشین ، و با رویکردی عمل گرایانه بیانگر این مطلب است که براساس موضع قرآن درخصوص نیازهای روان شناختی انسان ، میتوان به این نتیجه رسید که دینداران به استناد آثار مثبت التزام به باورهای دینی، عقلا مجازاندآنها را بپذیرند.
In modern world, there is a strong need and necessity for defending of religion in different ways. One of the defenses that Nowadays is accepted by some people is pragmatic defense which is going to show the positive effects of religion in people's life. The present study is a pragmatic defense of religion which relies essentially on psychological function of religion.
For this reason at the beginning we investigated five significant psychological needs, i.e. the need for solving solitude feeling, controlling of the fear of death, finding a meaning for life, living in justice and peacefully, and finally attaining the hope for enduring the sufferings of life.
This study with investigating of the Qur'anic verses about these essential needs and evaluating of its commentaries according to a psychological approach and in a-posteriori manner will show that religion can suply much of human physical and spiritual needs.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر با رويکردي عمل گرايانه درصدد بررسي کارکرد روان شناختي دين است ، بدين منظور نخست به توضيح پنج نياز مهم روان شناختي، يعني نياز به رفع احساس تنهايي، نياز به غلبه بر ترس از مرگ ، نياز به معناجويي براي زندگي، نياز به اجراي عدالت و نياز به اميدي که بتوان درد و رنج حاصل از زندگي را تحمل کرد، ميپردازد.
و در نهايت ، به نحو پيشين ، و با رويکردي عمل گرايانه بيانگر اين مطلب است که براساس موضع قرآن درخصوص نيازهاي روان شناختي انسان ، ميتوان به اين نتيجه رسيد که دينداران به استناد آثار مثبت التزام به باورهاي ديني، عقلا مجازاندآنها را بپذيرند.
پژوهش حاضر درصدد است ، با مراجعه به قرآن کريم ، نشان دهد که دين ميتواند به خوبي پاسخ گوي نيازهاي روان شناختي انسان باشد؛ ازاين رو، هدف اين نوشتار پاسخ به پرسش هاي ذيل است : ١.
چه نتيجه اي بر موضع قرآن کريم در قبال نيازهاي روان شناختي انسان مترتب است ؟ دفاع از «گزاره خدا وجود دارد» اعتقاد به وجود خدا محوريترين باور ديني و درحقيقت يکي از مهم ترين و اصليترين مسائل انسان است ؛زيرا هر پاسخي که به آن داده شود،هم جهان درون و هم جهان بيرون انسان را تحت تأثير قرار ميدهد.
(ملکيان ، ١٣٨١، ص ١٠٨) پيشرفت و تحول علوم انساني که سبب رفع بسياري از نيازهاي فردي و اجتماعي شد، جاي اين پرسش را باز کرد که آيا ميتوان نقشي براي دين در زندگي فردي و اجتماعي قائل شد؟ازاين رو، يکي از مسائل جديد کلامي ، مسئله کارکردهاي دين است .