چکیده:
پس از احداث سد طرق (در سال 1363) در بالا دست مخروط افکنه ی رودخانه ی طرق، افت سطح آب زیرزمینی شدت یافته است. تشدید افت در هیدروگراف واحد چاه های پیزومتریک خواجه اباصلت، قلعه ساختمان و مزرعه ی نمونه، به خوبی قابل مشاهده است. در این چاه ها سطح آب به ترتیب حدود 45، 22 و 21 متر در مدت بیست سال افت داشته است. مخروط افکنه ی طرق به دلیل داشتن رسوبات دانه درشت، دارای نفوذپذیری بالایی است و مانند هر مخروط افکنه ی دیگر قطر رسوبات آن از راس به قاعده کاهش یافته و به دنبال آن نفوذپذیری نیز کم می شود، این تغییرات در منحنی های تجمعی رسوبات و محاسبه ی نفوذ پذیری مشهود است. نفوذ پذیری رسوبات از 2- 10 * 2/7 در محدوده ی راس مخروط، تا 2- 10* 2 متر ثانیه در محدوده ی قاعده ی آن متغیر است. افت سطح آب زیرزمینی، میزان املاح آب را نیز تغییر داده است، به گونه ای که به ازای هر متر افت سطح آب، میزان هدایت الکتریکی در سه حلقه چاه خواجه اباصلت، قلعه ساختمان و مزرعه ی نمونه به ترتیب 7/424، 8/99 و 4/166 میکرومهوس بر سانتی متر افزایش داشته است.
خلاصه ماشینی:
(1992:10) وقتی که آب زیرزمینی را با آب سطحی مقایسه می کند، می نویسد که بهره بـرداری از آب سطحی از طریق احداث سد، دارای معایب مختلفی است که از جمله ی آن ها عبارت اند از: • سدها را میتوان تنها در محل معینی در مسیر رودخانه احداث نمود و آب آن را باید تا محل مصرف انتقال داد؛ • عمر سدهای مخزنی محدود بوده و پس از مدتی از رسوبات پر می شوند؛ • در مناطق زلزله خیز، امکان شکسته شدن سد وجود دارد؛ • آب جمع شده در پشت سد، به طور مستقیم در معرض تبخیر واقع می شود؛ • در بیشتر موارد زمین هـای کـشاورزی مرغـوب حاشـیه ی رودخانـه هـا، زیـر آب فـرو می رود؛ • در منطقه تغییرات اکولوژیکی به وجود می آید؛ • آب جمع شده در پشت سد،در معرض مختلف آلاینده ها واقع می شود؛ • گاهی در اثر احداث سد در بالا دست مخروط افکنه ها، موجبات کاهش تغذیه ی آب فراهم می شود، به ویژه در مناطقی که برای اسـتخراج آب زیرزمینـی از طریـق حفـر چـاه و قنات سرمایه گذاری شده است ، این سرمایه گذاریها با خطر جدی روبرو می شوند.
هیدروگراف چاه های پیزومتری مرزرعه ی نمونه شکل ( ٨ ) نشان میدهد که پـس از آبگیـری سـد طـرق در سـال ١٣٦٣ افـت سـطح آب زیرزمینی با شدت هر چه بیشتر تا سال ١٣٨٤ ادامه داشته است ، این روند نیز حکایت از تأثیر سد بر کمیت آب مخروط افکنه پایین دست دارد.