چکیده:
هدف از انجام این تحقیق، بررسی روند تغییرات بارندگی های سالانه ی چند ایستگاه منتخب در حوضه ی سفید رود با استفاده از روش ناپارامتری من – کندال می باشد. این آزمون جزو متداول ترین روش های ناپارامتری به شمار می رود که جهت تحلیل روند داده های بارندگی در مقیاس سالانه به کار گرفته شده است. شش ایستگاه سینوپتیک واقع در حوضه ی سفید رود، که در بازه ی زمانی 1978 الی 2007 دارای آمار بودند، انتخاب و آزمون بر روی داده های آنها اعمال گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان دهنده ی وجود روند معنی دار در بارندگی ایستگاه های خلخال و بیجار بوده، ولی در ایستگاه های رشت و زنجان هیچ روند معنی داری در سطوح اطمینان 95٪ و 99٪ مشاهده نشد. در سطح اطمینان 95٪ مقادیر بارندگی ایستگاه لاهیجان دارای روند صعودی و معنی دار بوده و این مقادیر در ایستگاه میانه دارای روند نزولی و معنی دار است. دستاوردهای این مطالعه می تواند مسوولان را در تخصیص اعتبارات با توجه به میزان بارش های ایستگاه ها در خصوص جلوگیری از میزان آسیب های بخش کشاورزی، صنعتی و... یاری رساند.
خلاصه ماشینی:
ایـن آزمون جزومتداول ترین روش هایناپارامتریبه شمارمـیرودکـه جهـت تحلیـل رونـد داده های بارندگیدرمقیاس سالانه به کارگرفته شده است .
نتایج به دست آمده ازاین تحقیق نشان دهنـده ی وجودروندمعنیداردربارندگیایستگاه های خلخال وبیجاربوده ،ولـیدرایسـتگاه هـای رشت وزنجان هیچ روندمعنیداریدرسـطوح اطمینـان ٩٥٪و٩٩٪مشـاهده نشـد.
اصـولاوجـودرونـددر سریهای زمانیعناصراقلیمی،ممکن است ناشیازتغییرات تدریجیطبیعیوتغییراقلـیم یـا اثرفعالیت های انسانیباشد(١٩٥٣٤١٤,Carrthers &Brooks ).
نتایج پژوهش نشان مـیدهنـدکـه ،میـزان بارش های زمستانه افزایش زیادیداشته اند،همچنین تغییرات تابستانه ی بارش ،تـداوم چنـدانی نسبت به تغییرات زمستانه نداشته اند.
تغییرات بارش های بهاره وپـاییزه نیـزدرایـن دوره بـارز بوده وازنظرمقیاس مکانینیزدرکل منطقه گسترده بوده است .
کیان وهمکاران (١٥٩-٢٠٠٠:١٥٨ ,Corte &Qian )نوسان های دوره ایبارش اروپاراازسـال ١٩١١تا١٩٩٠بااستفاده ازروش MSSA١موردپژوهش قراردادند.
نتایج به دست آمده حاکیازاین است که نوسان های ٤٣/٥ماهه به طرف شـمال اروپـاتمرکـزبیشـتریدارنـد،در حالیکه نوسان های ٢٣/٨ماهه تمایل بیشتریبه جنوب نشان میدهند.
لاناوهمکاران (٣٣٢-٢٠٠٣:٣١٥ ,Burguno &Lana )بااسـتفاده ازیـک سـریشـاخص هـای بارشیدرمقیاس سالانه وفصلیپس ازکاربردفیلترهای پایین گذربه تحلیل وبررسیمقـادیر بارش روزانه ی رصدخانه فبراواقع درایالت بارسلونابین سال هـای٩٩–١٩١٧پرداختـه انـد.
سلشیوزانک (٩٨٣-٢٠٠٤:٩٧٣ ,Seleshi and Zanke)تغییرات بارش سالانه وفصلی،ژوئـن - سپتامبر،مارس -مه وروزهایبارانیدرمناطق مختلف آب وهـواییکشـوراتیـوپیرامـورد بررسیقرارداده اند.
سپس معنیداریاین آماره هادرسطوح اطمینان ٩٥٪و٩٩٪مـوردآزمـون قـرارگرفـت کـه نتایج به دست آمده درجداول ٢و٣ارائه شده اند.
باتوجه به این اشکال ،درایستگاههایبیجار،رشت ،زنجان ولاهیجان نقطه ی جهش وتغییربه ترتیب درسال های١٩٨٦،١٩٨١،١٩٧٩،١٩٨١وچندین جهش کاملابارزدیگردرطول دوره ی آماریقابل مشاهده است .
(١٣٨٦)،"تحلیل تغییرات زمانیومکـانیدمـای منطقه شمال غرب ایران "،جغرافیا و توسعه ،شماره ١٠.
(١٣٨٢)،"تحلیل وبرآوردخشکسالیدرغرب ایران "،فصلنامه ی تحقیقات جغرافیایی،شماره ٧١.