چکیده:
یکی از راه های گسترش تجارت خارجی ایران بررسی، آزمون و تجزیه و تحلیل الگوهای جدید تجارت بین الملل در خصوص این کشور است. در راستای این مهم، آزمون الگوی جاذبه به عنوان یکی از کاربردی ترین الگوهای تجارت شالوده این تحقیق را تشکیل داده و درصدد است در جهت تدوین استراتژی های تجاری کشور، یاری رسان باشد. الگوی جاذبه که یکی از نظرات جدید پیرامون تجارت بین الملل است. برای بررسی میزان تجارت میان کشورها با توجه به اندازه اقتصادی آنها (درآمد ملی) و فاصله جغرافیایی میان مراکز مهم اقتصادی (بنادر با پایتخت ها و...) بکار می رود. در این تحقیق، الگوی جاذبه جهت بررسی صادرات ایران به 12 کشور صادر کننده نفت آزمون شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که صادرات ایران به کشورهای نفتی پیشرفته ای مانند انگلستان و نروژ با توجه به هر دو عامل موجود در الگوی جاذبه (درآمد ملی این کشورها و فاصله جغرافیایی میان پایتخت آنها با پایتخت ایران) صورت گرفته است. در مورد بیشتر کشورهای صادرکننده نفت غیر توسعه یافته منتخب نیز وضعیت به همین صورت است. اگرچه کشورهایی مانند امارات، عربستان، لیبی و نیجریه از این امر مستثنی بوده اند و در حقیقت عوامل موجود در الگوی جاذبه نفتی در تعیین صادرات ایران به این کشورها ندارند.
One way to expand the trade flows of Iran is investigation and testing of the new international trade patterns about Iran!s trade. So، analysing of gravity model as the most applicable model of trade is useful .Gravity type models have often been used to analyse trade flows based on the economic sizes of (often using GDP measurements) and distance between countries and trade blocks. In this paper، we test the gravity equation for analysing of Iran!s export to 12 oil exporting countries. Result shows that Iran!s export to developed oil exporting countries like UK and Norway is according to the both factors of gravity model، contain GDP and distance. Also، these results are significant with other oil exporting (developing) countries. Although some countries like United Arab Emirates، Saudi Arabia، Libya، Nigeria are exception. In fact، existing factors in gravity model (GDP and distance) have no effect on determination of Iran!s export to these countries.