چکیده:
ازبحث برانگیز ترین استدلال های مربوط به گسترش سلاح های هسته ای، این نظریـه اسـت کـه "بیشتر می تواند بهتر باشد"؛ نظریه ای که بوسیله کنت والتز،نظریه پـرداز نئورئالیـسم (رئالیـسم ساختاری) در اوایل دهه ١٩٨٠ مطرح شد. این نظریه که واکنش هایی متفاوت را به دنبال داشـت ؛ نظریه ای است که بر اساس آن ، گسترش (افقی) تدریجی تسلیحات هسته ای به سایر کشورها نبایـد موجب نگرانی و ترس باشد؛ بلکه باید از آن استقبال کرد.هدف اصلی این مقالـه نقـد نظـری ایـن دیدگاه و تبیین نوع ارتباط میان اشاعه هـسته ای و امنیـت یـا نـاامنی منطقـه ای و جهـانی اسـت . مسئله ای که این مقاله درصدد پاسخگویی و تبیین آن است اینکه آیا اشاعه تسلیحات هسته ای در سطح منطقه ای و جهانی به ثبات و امنیت منجر خواهد شد یا برعکس ، موجبات ناامنی و بی ثبـاتی را فراهم خواهد آورد؟. استدلال بر این است که که هر افزایشی در تعداد اعضای باشگاه هـسته ای نه تنها امنیت و ثبات منطقه ای و بین المللی را به طور دائم و پایدار بدنبال نخواهـد داشـت ؛ بلکـه خطر رویارویی و جنگ هسته ای را افزایش و تشدید خواهدکرد.در این نوشـتار، نخـست جهـت فهم موضوع ، ابتدا به تاریخچه گسترش هسته ای اشاره و پس از تبیین مفهوم بازدارندگی هسته ای ، انگیزه هاو نیات هسته ای شدن و همچنـین نقـد نظـری نظریـه نئورئالیـسم ، بـه واکـاوی و نقـد دیدگاه های موافقان و مخالفان گسترش هسته ای می پردازیم . در نهایت راهکارهایی جهـت حفـظ صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی ارائه خواهد شد.
One of the most controversial logics related to the spread of nuclear weapons is the theory of "more may be better" which was put forward in the early 1980s by the theorist of neorealism (structural realism) theory، Kenneth Waltz. This theory that is followed by different responses، is a theory according to which، gradual spread (horizontal) of nuclear weapons to other countries should not lead to anxiety and fear، rather it should be welcomed. The main aim of this article is theoretical critique of this viewpoint and explanation of the sort of relation between nuclear spread and regional and global security or insecurity. The issue that this article is about to answer and explain is that whether this issue، the spread of nuclear weapons in the regional and global level، results in stability and security or، on the contrary، in insecurity and instability?. This article reasons that any increase in the number of nuclear club members، not only is not followed by international and regional stability and security consistently and permanently، but it will increase and intensify the risk of confrontation and nuclear war. In this article، first، to get on the point، the history of nuclear spread is pointed out، and after explaining the nuclear deterrence concept، motivations and intentions of nuclearization، as well as the theoretical critique of the neorealism theory. We will address the analysis and critique of the viewpoints of proponents and opponents of nuclear spread. Finally، some guidelines are provided to maintain international and regional peace and security.
خلاصه ماشینی:
جهانشمولی هسته ای و نقد نظری آن سید داود آقایی * استاد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران روح الله قادری کنگاوری استادیار گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه جامع امام حسین (ع ) (تاریخ دریافت :٨٨/٣/١٧– تاریخ تصویب :٨٨/٦/١٥) چکیده : ازبحث برانگیز ترین استدلال های مربوط به گسترش سلاح های هسته ای، این نظریـه اسـت کـه "بیشتر می تواند بهتر باشد"؛ نظریه ای که بوسیله کنت والتز،نظریه پـرداز نئورئالیـسم (رئالیـسم ساختاری) در اوایل دهه ١٩٨٠ مطرح شد.
طرفـداران ایـن رژیـم معتقدند این اقدامات (شامل پیمان های خلع سلاح و کنترل تسلیحات مثل پیمان منع گـسترش سلاح های هسته ای، کنترل صادرات ، روش های بین المللی کنترل ، موافقتنامه های مربـوط بـه تجارت و عرضه مواد هسته ای و سایر ترتیبات برای تدوین مقـررات ) گـسترش سـلاح هـای هسته ای را از دهه ١٩٦٠به بعد محدود کرده است .
از زمان مشخص شدن این نکته آزار دهنده کـه مـواد لازم برای ساخت سلاح های هسته ای ممکن است بوسیله گروه های مختلف به طور قاچاق انتقـال داده شود؛ قاچاق هسته ای مورد توجه رسانه های بین المللی قرار گرفته اسـت .
از نظر وی این ایده که شکست بازدارندگی به انتحار ملی (National suicide) یا نابودی متقابل ( Mutual annihilation) خواهد شد؛ نشان دهنده برداشت غلط از رفتار سیاسی و واقعیت های هسته ای است -١٩٩٠٧٣٢,waltz) (٣ در واقع والتز رابطه بین اشاعه تسلیحات هسته ای و ثبات |( the spread of nuclear weapons and stability) را بدون توجه به مشخصه های رژیم و رهبران آن در نظرمی گیرد ,Waltz) .