چکیده:
تغییرات دمای جو به علت عبور سیستم های هوا اغلب بسیار ناگهانی است و گیاهان نمی توانند خود را با این نوسان های شدید سازگار کنند و در نتیجه آسیب می بینند. از آنجایی که دماهای پایین تاثیرات مخربی بر روی تولیدات کشاورزی دارند، بررسی آن ها برای پیش بینی و جلوگیری از خسارات احتمالی بسیار مفید خواهد بود. در این مطالعه به منظور تعیین زمان های رخداد پدیده یخبندان، دمای حداقل روزانه ایستگاه تبریز برای یک دوره 21 ساله انتخاب و استفاده شد. طولانی ترین و شدید ترین یخبندان بین روزهای 7 تا12 فروردین 1382 و 17 فروردین 1383رخ داده است. برای تعیین الگوهای یخبندان این دو دوره، نقشه های همدیدی 1000،850 و500 هکتوپاسکال بررسی شد. نتایج نشان داد که موقعیت و قدرت سامانه های وضع هوای حاکم بر منطقه در زمان رخداد یخبندان کنترل کننده اصلی این پدیده محسوب می شوند. همچنین، شکل-گیری کم فشارها و ناوه های حاصل از آنها نقش مهمی در یخبندان های بهاره منطقه داشته، الگوی اصلی سینوپتیکی حاکم در یخبندان های مورد بررسی، عمیق شدن ناوه کم فشار شمال دریای خزر است.
Because of the passing of the air systems، temperature changes are often very sudden and plants cannot adapt themselves to these fluctuations and get damage. Because low temperatures have harmful effects on the agricultural productions، so، the investigation of these temperatures are very useful for predicting and preventing probable damages. In this study، for determining the time of the freezes occurrence، daily minimum temperatures of Tabriz station were used for a 21-year period. The longest and extreme freezes، occurred during 7-12 Farvardin 1382 (March 27- April 1، 2003) and 17 Farvardin 1383(April 5، 2004). Synoptic maps in 1000، 850، 500 hpa were also used for detecting the synoptic patterns over these periods. The results showed that، the power and location of the pressure systems that prevail over the area during the freeze events were the main factors that control the freezes. Formation of low pressures and related troughs also have an important role in the spring freezes in area، and the main synoptic pattern that make the freezes is deepening the troughs of northern Caspian sea.
خلاصه ماشینی:
"uzirbat@nahaj-s:liam-E شماره صفحه پیاپی 17272-17248 تحلیل سینوپتیکی یخبندانهای بهاره تبریز(مطالعه موردی:سرمای بهار 1382 و1383) چکیده {IBتغییرات دمای جو به علت عبور سیستمهای هوا اغلب بسیار ناگهانی است و گیاهاننمیتوانند خود را با این نوسانهای شدید سازگار کنند و در نتیجه آسیب میبینند.
مواد و روشها برای تعیین یخبندانهای بهاره ایستگاه تبریز که با ارتفاع 1361 متر در 38 درجه و 5دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 17 دقیقه طول شرقی در قسمت شمال غرب ایران واقع شده است(سازمان هواشناسی کشور)،ابتدا آمار دمای حداقل روزانه از اداره کلهواشناسی استان اخذ شد و با مبنا قرار دادن دماهای زیر صفر درجه سلسیوس،به عنوانآستانه دماهای بحرانی برای رشد و نمو گیاهان،تاریخهای وقوع یخبندانهای بهارهایستگاه تبریز در طی دوره آماری 21 ساله(1385-1365)استخراج گردید(جدول 1).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بررسیهای سینوپتیکی وقوع پدیده یخبندان در ایستگاه تبریز الف:دوره 5 تا 14 فروردین 1382 1-سطح 500 میلیبار همانطور که در شکل a-1 نشان داده شده است،در روز 5 فروردینماه 1382 در شرقدریای مدیترانه مرکز کمفشاری قرار دارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری در دوره آماری مورد مطالعه،پایینترین دمایی که در فصل بهار در ایستگاه تبریز بهوقوع پیوسته،مربوط به روز هفدهم فروردینماه 1383 است که میتوان از آن به عنوانیخبندان شدید و یا شدیدترین یخبندان بهاره رخ داده طی 21 سال در ایستگاه تبریز نامبرد؛به طوری که دما در آن روز به 8/6-درجه سلسیوس رسیده است.
تحلیل سینوپتیکی یخبندانهای بهاره تبریز نشان میدهد که وقوع یخبندانهای موردبررسی ناشی از ناوهای است که از کمفشار قدرتمند شمال دریای خزر از روزهای قبل ازیخبندان شکل میگیرد و کمکم عمیق شده،سبب ریزش هوای سرد عرضهای بالا بهمنطقه میگردد."