چکیده:
یکی از مهمترین پدیدههای اجتماعی در جوامع انسانی» جریان نفاق است.
هر چند این پدیده به طور معمول درجوامع انسانی وجود داردء اما در شرایط
تحولات عمیق فکری» طور گستردهای فعال میشود.
نفاق در تاریخ زندگانی پیامی راکرم(ص)-پس از بعثت-از مهمترین جریانهای
اجتماعیاست.
از آنجا که ظهور اسلا م انقلابی تمام عیار در صحنه مناسبات اجتماعی به
وجود آورد؛بیشترین نفاق هم با مشخصات و مخنصات کامل در عصر پیامبر
(ص) چهره نمود.لذاشناسایی نفاق زمان پیامبر(ص)» میتواند محقق رایه درک
دقیقتری از جریانهای اجتماعی مشابه در دیگر اعصار حیات بشری رهنمون
شود.
خلاصه ماشینی:
"شور و شوق وصفناپذیر انصار در استقبال از پیامبر(ص)و رقات آنان در میزبانی آن حضرت برای منافقان گران بود،چنانکه واکنش این گروه را میتوان در رفتار عنادآمیز و موهن عبد الله بن ابی با پیامبر اکرم(ص)(بیهقی،ج 2،227؛ابن هشام،1424،ج 2،236)و سوءاستفادههای منافقان از اختلافات جزئی میان مهاجر و انصار به وضوح مشاهده کرد.
پس از آنکه پرداخت زکات و صدقات سروسامان گرفت و وضع اقتصادی مسلمانان به نسبت بهبود یافت،اعتراض منافقان متوجه نحوهی توزیع ثروت استحصالی جامعه و بهطور مشخص در موضوع توزیع غنایم،و نحوه عمل رسول الله(ص)در توزیع غنایم مبتنی بر«تسویه»شد که کاز قواعد و فرمولهای مشخصی که در کتب سیره و تاریخ،همچنین منابع فقهی به آن اشاره شده بود تبعیت میکرد.
تنی چند از سرشناسان حزب اموی از این گروه بودند(محدث قمی،1357 ق،84)حتی کسانی چون ابو سفیان،پس از رحلت رسول اکرم(ص)کوشش کردند تا در میان مسلمانان آتش جنگ داخلی را شعلهور سازند که درایت علی(ع)این ترفند جریان نفاق را هم خنثی کرد.
(نور،63 و آیات آغازین سوره حجرات و تفاسیر ذیل این آیات) منافقان که اندکاندک بدنام و شهره به نفاق شده بودند،هم برای عوامفریبی و هم به قصد ایجاد تفرقه میان مسلمانان،تصمیم به ساختن مسجدی جداگانه گرفتند تا در پناه یکی از مقدسترین پایگاههای اسلامی،بتوانند دور از چشم پیامبر(ص)و مسلمانان به فعالیتهای اسلامستیزانه خود ادامه دهند.
چنانکه برای اجتناب از شرکت در جهاد در جریان غزوه تبوک شیفتگی،به زرینهمویان رومی و ترس از به فتنه افتادن را بهانه کردند!آیات 48 و 49 سوره توبه در اینباره نازل شده و این شکل از نفاق منافقان را،افشا کرده است:هان!که منافقان در فتنه افتادهاند و دوزخ فراگیرنده کافران است."