چکیده:
این مقاله بین دو وجه عمده از اسلام تفکیک قایل است:اسلام به عنوان دین و محصول وحی،و اسلام به عنوان قدرت و محصول سنت تاریخی.در نوع نخست،اسلام مبتنی بر وحی بدون هرگونه چالشی مورد اعتقاد قلبی همهء مسلمانان قرار گرفت،اما در خصوص نوع دوم که بنا به اقتضائات محیطی و تاریخی نوع خاصی از ساختار قدرت-که شکل آن در قرآن و سنت مشخص نشده است-بر جامعه مسلمانان حاکم شده،جامعه اسلامی قابلیت چالش،نقد،اصلاح و ارتقاء دارد.نویسنده که بر دوره میانه اسلامی تأکید دارد،ساختار اقتدارطلب قدرت را با خصالی چون شوکتمندی سلطان،شریعتمداری ظاهربین و اطاعتطلبی مفرط،مانع اصلی سازگاری جامعه اسلامی با اصول مثبت دموکراسی میداند.بنابراین،ضمن آنکه معتقد است هرگونه قضاوت درباره تفکر اسلامی باید براساس اسلام مبتنی بر وحی باشد،بر آن است که در طول تاریخ،درنتیجه تحولات اجتماعی،خصال اقتدارگرایی نیز کمرنگتر شده است.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله بین دو وجه عمده از اسلام تفکیک قایل است:اسلام به عنوان دین و محصول
هرگونه قضاوت درباره تفکر اسلامی باید براساس اسلام مبتنی بر وحی باشد،بر آن است که
قضاوت را عامل موجده دولت میداند،چرا که معتقد است تشکیل جامعه سیاسی مسلمین
اسلام به عنوان یک سنت سیاسی محصول تاریخ میتواند متفاوت باشد و ثانیا،اسلام به
با این منطق،توجه به بستر تاریخی دولت اسلامی و ساختار قدرت آن میتواند
به اختصار برخی از ویژگیهای ساختار قدرت در جوامع اسلامی را که مانع اصلی سازگاری
temporality اهمیت است،زیرا تفکر سیاسی اسلام در این دوره برای یک بار متأثر از شرایط قدرت،در
از آنجا که این مقاله بر آن است که به مطالعه ساخت و روابط قدرت در جوامع اسلامی
این دو عنصر مهمترین خطری است که تحلیل عام قدرت را ناکام میگذارد.
این شیوه از مطالعه قدرت مبتنی بر شناخت عناصر مهم زیر است:21-1.
از نوع ابزار،نتایج و هزینههای اعمال قدرت است و امروزه نیز تحت کنترل دولت درآمده
شکل نوینی از قدرت تأسیس شد که مطالعهء ابعاد و مختصات آن هدف این مقاله است.
عباسیان مبتنی بر خصال مهمی بود که در تأسیس سلطنت اسلامی با ویژگی تغلب نقش
ابن خلدون نیز معتقد است هرقدر سلطنت به سوی
زمامدار جامعه اسلامی است،چنانکه ابو الحسن ماوردی معتقد است:«نخستین امر واجب
بر سلطانی که مأمور به اصلاح امور رعیت است و به رعایت حال مردم اهتمام میکند و به
این فقره مبین آن است که حاکمیت بههیچوجه در گفتمان دوره میانه مبتنی بر
پیامبران دارد و معتقد است این شیوه در گذشته نیز حاکم بوده است،چنانکه:"