چکیده:
این مقاله ترجمه گزارش کلی است که در چهاردهمین کنگره بین المللی حقوق تطبیقی ، در سال 1994 در شهر آتن یونان ، توسط استاد دکتر صفایی ارائه گردید . در این مقاله ، موضوع ارزش اثباتی شهادت در حقوق خصوصی به طور کامل و به صورت تطبیقی مورد بحث قرار گرفته است . همه مباحث مرتبط با شهادت ، همچون تعریف شهادت و تفاوت آن با مفاهیم مشابه دیگر ، همانند اقرار و نظریه کارشناس ، شکل شهادت ، موضوع شهادت ، خصوصیات شاهد ، شرایط پذیرش شهادت به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی و اختیار قاضی در ارزیابی شهادت ، عمدتا با استناد به گزارشهای ملی که توسط حقوقدانان برجسته کشورها ارائه شده بررسی گردیده است ...
خلاصه ماشینی:
"در حقوق آلمان،همانطور که شهادت شفاهی اصولا پذیرفته شده است،پس از اصلاح 17 دسامبر 1990،و به خاطر دلایل علمی،قاضی این اختیار را یافته تا شهادت کتبی را نیز بپذیرد، لیکن اگر قاضی حضور شاهد را برای روشن شدن سبب لازم بداند یا اگر طرفین بخواهند از وی سؤالاتی بپرسند،میتوان شاهد را در مقابل دادگاه در مرحلۀ بعد احضار کرد.
7 در حقوق ایران،این طریق اثبات صریحا پیشبینی نشده است،اما قانون آیین دادرسی مدنی در مقررات تحقیق محلی(مواد 426 و 435)8این مفهوم را مورد توجه قرار میدهد،قاضی یا کارمند حقوقی مسئول تحقیق محلی،اظهارات مطلعین را در محل استماع میکند،همچنین اظهارات مربوط به وقایع معروف را که اظهارکنندگان خود بهطور مستقیم و شخصا از آن اطلاع ندارند.
2برای روشنتر شدن مفهوم این استثناها کافی است که به گزارش ملی یونان رجوع شود که مطابق مادۀ 393 قانون آیین دادرسی مدنی استثناهای زیر را ذکر میکند: الف)آنگاه که پاسخ داد خواست خواهان به وسیلۀ لایحه کتبی(سند رسمی یا سند عادی ناقص)از طرف خوانده انجام شود؛ ب)آنگاه که تحصیل نوشته از لحاظ مادی یا اخلاقی غیر ممکن است؛ ج)آنگاه که ثابت شود نوشته به واسطۀ آفت ناگهانی مفقود شده است؛ د)آنگاه که شهادت به خاطر ماهیت یا شرایط خاصی موجه است و بهطور اخص،آنگته که دعوی درباره اعمال تجاری است.
در میان دستۀ نخست باید این موارد را ذکر کرد:شهادت بدون سوگند که قاضی نمی تواند آن را لحاظ کند(مگر اینکه قاضی در حکم خود برای آن استدلالی ارائه نموده باشد)،شهادت یکی از اصحاب دعوی به نفع خویش،برای اثبات وقایعی که بار اثباتشان به عهدۀ خود اوست(مگر آنکه شهادت او موجب تکمیل دلیل ناقص دیگری شده باشد)و نظر یکی از طرفین که به عنوان ملی ایرانف ص 174."