چکیده:
هدف این مقاله، بررسی نقش دانشگاه اسلامی - ایرانی در تولید علم دینی است.بررسی پیوند علم و دین در اسلام، از مهمترین موضوعات اساسی عصر حاضر است که سابقهای دیرینه در تاریخ علم و تمدن اسلامی دارد. با این حال، پیشرفت سرسامآور علوم مختلف در غرب از یک سو و انحطاط علمی، سیاسی، فرهنگی، نظامی و اقتصادی جهان اسلام از سوی دیگر، طرح این پرسش را در پی داشت که گویا اسلام با علم و دانایی مخالفت بنیادی دارد. ضرورت عصر جدید ایجاب میکند بازتعریف تازهای از مفهوم دانشگاه در کشور صورت گیرد. این دانشگاه در عین اینکه بر دو منبع میراث اسلامی و ایرانی تکیه دارد، باید بتواند راه را برای اعتلای تمدن اسلامی - ایرانی در آینده فراهم کند. چنین حرکتی نیازمند توجه به ابعاد فرهنگی و تمدنی دانش است. روش تحقیق، کتابخانهای و بررسی اسناد و مدارک است.ی مقاله نشان میدهد که ما دانشگاه را به عنوان مظهر و نماد علم مدرن وارد کشور کرده و در بستری آن را کشت کردهایم که هیچ گاه به ثمر نخواهد نشست؛ زیرا تناسبی با هویت و فرهنگ و تاریخ ما ندارد. در واقع؛ دانشگاه های ما عقب های در جامعه ندارند و برای تولید علم دینی با مشکل مواجهند. از طریق دانشگاه اسلامی - ایرانی میتوان به تولید علم دینی رسید و از آن طریق، باعث پیشرفت جامعه ایرانی - اسلامی شد.
the present study aims to analyze the role of Iranian-Islamic University in generation of religious science.There is a long history of analyzing the relation of science and religion in Islam and is an important subject of today discussions. The rapidly progress and development of western world on one hand and the economic، military، cultural، political and scientific decadence of Islamic world on the other hand leads to this question: is Islam against knowledge and science? The study on Iranian-Islamic history shows no conflict between them. The article then refers to the necessity of redefining the concept of university in Iran due to requirements of modern era. The mentioned university، which is benefiting Iranian and Islamic heritage، has to develop Islamic-Iranian civilization. Such a movement requires considering all aspects of cultural and civilization of science.Method: The method used in present research in library study and document analyzing method. Results: The results of the study indicate that we consider university as the symbol of modern science in Iran and we have some misunderstanding on the subject since there is no coordination between such modern institutes and our identity، culture and history .There fore there are some problems in generation of religious science. Conclusion: At the end of the paper، the author of the article suggests generation of religious science based on Iranian-Islamic University and development of the Iranian-Islamic society as the result.
خلاصه ماشینی:
"(ملکی، 1389،ص 920 بنابراین،براساس تعالیم اسلام و قرآن و با توجه به شرایط بومی و فرهنگی ایران اسلامی،میبایست دانشگاههای کشور را در جهت پیشرفت اسلامی-ایرانی به حرکت درآوریم و به سمت تولید علمی که رنگ و بوی دینی داشته باشد،حرکت کنیم.
(یمنی،1388،ص 26) در این پژوهش،دانشگاه اسلامی-ایرانی،دانشگاهی است که براساس آموزههای دین مبین اسلام(قرآن و احادیث)و متناسب با شرایط تاریخی،ملی و فرهنگی جامعۀ ایرانی ایجاد شده باشد.
داشتن دانشگاه اسلامی منوط به داشتن علوم اسلامی است و این علم زمانی فراهم میشود که اولا،علم را به حریم هندسۀ معرفت دینی راه دهیم و چتر دین را بر سر آن بگسترانیم و ثانیا،طبیعت را خلقت ببینیم و میان طبیعتشناسی و الهیات، وفاق و آشتی برقرار کنیم.
مطابق این تعریف؛همۀ دانشمندان،اعم از عالمان دینی و تجربی،باید همواره با دو چشم بنگرند؛از یک سو به اصالت آموزههای وحیانی باور داشته باشند و همۀ علوم و نتایج آن را با تعالیم وحی تطبیق دهند و از سوی دیگر،باید دستاوردهای علمی و تلاشهای عقلی بشری را مورد توجه قرار دهند و مقضیات و نیازهای زمانه و عصری را در نظر آورند و این دو مبنا را در مهندسی نظام فرهنگی و علمی و بازسازی معرفت دینی،ملحوظ بدارند.
(غفوری،1385،ص 53) *نتیجهگیری در نتیجه با توجه به آنچه گفته شد نقش اسلامی ایرانی در دانشگاههای ما این است که آموزش عالی هر جامعهای نمیتواند جدا از فرهنگ و سابقۀ تمدنی و مکتب و سنت علمی آن باشد و به رشد هم برسد."