چکیده:
دو هدف عمده که سازمان ها در عصر دانش محور به دنبال تحقق آن هستند عبارتند از خلق و به کارگیری دانش. خلق دانش سبب ایجاد و حفظ مزیت رقابتی سازمان می شود. بر این اساس، شناسایی پیش زمینه ها و زمینه های خلق دانش، یکی از موضوع های محوری و کلیدی در بسیاری از پژوهش ها بوده است. افراد و کارکنان، ایجادکنندگان دانش در درون سازمان هستند. بنابراین، یافتن زمینه هایی که منجر به انگیزش بهتر کارکنان در جهت خلق دانش جدید شود، ضرورتی انکار ناپذیر است. یکی از این زمینه ها طراحی شغل است. این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر ویژگی های شغل بر خلق دانش در سطح فردی در یک شرکت پالایش نفت است. بدین منظور، بااستفاده از ابزار پرسشنامه به ارزیابی ویژگی های شغل بر اساس مدل ویژگی های شغل هکمن و الدهام (1980) و سنجش فعالیت های خلق دانش با بهره گیری از مدل خلق دانش نوناکا (1994) پرداخته شد. نتایج مدل های رگرسیونی، بیانگر تاثیر معنادار و مثبت در نظر گرفتن استقلال، بازخورد، تنوع مهارت، اهمیت وظیفه، و هویت وظیفه (به عنوان ویژگی های کلیدی شغل در طراحی مشاغل) بر خلق دانش در سطح فردی است. همچنین نقش متغیر شدت نیاز به رشد افراد، به عنوان متغیری تعدیل گر در ارتباط میان طراحی شغل و خلق دانش در سطح فردی، تایید شد.
خلاصه ماشینی:
نتایج مدل های رگرسیونی، بیانگر تأثیر معنادار و مثبت در نظر گرفتن استقلال ، بازخورد، تنوع مهارت ، اهمیت وظیفه ، و هویت وظیفه (به عنوان ویژگیهای کلیدی شغل در طراحی مشاغل ) بر خلق دانش در سطح فردی است .
در نتیجه ، این پژوهش به دنبال تبیین موضوع فوق بااستفاده از تمرکز بر شناسایی ارتباط ویژگیهای شغل و فعالیت های خلق دانش در سطح فردی است .
استقلال نه تنها کیفیت خود سازماندهی افراد را افزایش میدهد بلکه منبعی برای دانش میتواند باشد و به این ترتیب است که سازمان ، شانس دادن فرصت های غیرمنتظره به کارکنان برای خلق دانش را فراهم میکند.
Knowledge Work مورمان ١(٢٠٠٣) از چهار جزء نام میبرد که در فضای دانش محور کنونی میبایست در طراحی شغل و کار دانشی مورد توجه قرار گیرند: - طراحی شغل و کار، فرایندی پویاست و بر اساس موقعیت های مختلف باید متناسب سازی شود.
در نتیجه : فرضیه اول : طراحی شغل بر خلق دانش در سطح فردی، باتوجه به شدت نیاز به رشد، تأثیر معناداری دارد.
به عبارتی، در صورت وجود هویت و اهمیت وظیفه در شغل فرد در فضای دانشی فعلی، افزونگی اطلاعات ایجاد خواهد شد که سبب ترویج فعالیت های خلق دانش میشود.
همچنین هویت و اهمیت وظیفه در فضای کار دانشی و آگاهی کلی از اهمیت نقش شغل فرد در ایجاد ارزش افزوده در سازمان سبب ایجاد تنوع ضروری خواهد شد که نوناکا از آن به عنوان عاملی مؤثر در ترویج فعالیت های خلق دانش یاد میکند.