چکیده:
فروپاشی دولت صدام، در اثر حمله امریکا و متحدانش به عراق، گرچه نخست برای ایران نگرانی هایی در پی داشت اما حضور شیعیان و کردها در ساخت قدرت، حذف رژیم بعث، در عراق جدید در جهت منافع ملی ایران است. حضور شیعیان در راس هرم سیاسی عراق، عنصر کردی، مسائل مرزی، منافع بازیگران منطقه ای و... از جمله دغدغه هایی است که رویکرد های استراتژیک ایران در عراق را توجیه و تبیین می نماید. پژوهش ذیل در پی تحلیل رویکردهای سیاسی – امنیتی ایران در قبال تحولات عراق نوین می باشد و با بررسی فرصت ها و چالش های امنیتی ایران در این کشور، سعی در ارایه رویکردهای بهینه استراتژیک در قبال تحولات عراق نوین در جهت افزایش و کارایی امنیت ملی ایران دارد.
خلاصه ماشینی:
"صرفنظر از هویت ملی شیعیان و کردها و گزینش های متفاوت تاریخی و سیاسی آنها با ایران، این پیش فرض در ذهن برخی از مقامات و دست اندرکاران منطقه ای نه فقط شکل گرفته، بلکه به حالت متصلب درآمده است که به قدرت رسیدن اکثریت شیعه و ظهور روح ملی کرد، در تعارض با منافع دیگر بازیگران منطقه ای می باشد و این پدیده به نوبه خود، تبدیل به چالشی برای ایران گردیده که چگونه بین گرایش ها و واقعیتهای مختلف منطقه ای تعادل مناسب ایجاد نماید.
(نقش شیعیان در فرآیند دولت سازی در عراق، موسسه ابرار معاصر، مرداد ۱۳۸۳، ۱۲۶) همگرایی کردها و شیعیان؛ نقطه موفقیت سیاستگذاریهای امنیتی اتحاد شیعیان و کردهای عراق ریشه های تاریخی دارد که مخالفت مشترک آنها با صدام حسین یکی از آنها محسوب می شود اما این اتحاد اخیرا به دلیل منافع مشترک تقویت شده است، هر دو خواهان خود مختاری در منطقه ای از عراق که اکثریت را در آن دارند، می باشند.
اما اگر دغدغه آمریکا در مورد افزیش نفوذ ایران از ناحیه قدرت یابی متحدانش در عراق به عنوان دلمشغولی آمریکا مطرح شود در پاسخ باید گفت که اولا در هر دو طیف عناصر موثری هستند که بهرغم داشتن ارتباطاتی با ایران، بسیار معتدل عمل کرده و از این لحاظ نگرانی چندانی برای هیچ کشوری ایجاد نکرده اند، ضمن اینکه آمریکا علاوه بر داشتن ابزارهای کنترلی موثر، به لحاظ داشتن ارتباطات قومی با کردها می تواند بر مدیریت ائتلاف اعمال نفوذ نماید، گرچه بنا به گفته محمود عثمان از اعضای شورای انتقالی آمریکا در قبال کردها همیشه بر اساس منافع خود عمل می کند."